ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ ΤΙΤΟΥ ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ

"Η τύχη έχει παίξει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή μου. Στην Κατοχή έφτασα πολύ κοντά στον θάνατο. Μια μέρα είχα ραντεβού με μια κοπέλα από την ΕΠΟΝ για να μου φέρει αφίσες. Κάποιος με είδε και με κατέδωσε στους συνεργάτες των Γερμανών, με συλλαμβάνουν και με στήνουν στον τοίχο για να με σκοτώσουν. Την ώρα που είναι έτοιμοι να με πυροβολήσουν, ακούω τον έναν να λέει στους άλλους: «Ρε, μήπως δεν είναι αυτός που μας είπαν, αυτός είναι καλοντυμένος». Φορούσα εκείνη την ημέρα ένα σακάκι και τότε συνειδητοποίησα πως το καλό ντύσιμο μπορεί καμιά φορά να σε προστατέψει. Αφού με έψαξαν και δεν βρήκαν τίποτα, με ρώτησαν τι ήθελα εκεί. Τους απάντησα ότι περίμενα μια κοπέλα για να πάμε βόλτα στην Ακρόπολη. Μου λέει τότε ο ένας από αυτούς με αυστηρό ύφος: «Σου δίνω δέκα λεπτά, αν δεν έρθει η κοπέλα, τελείωσες». Τότε βλέπω την κοπέλα να πλησιάζει πάνω σε ένα ποδήλατο, με το ταγάρι όπου είχε τις αφίσες να κρέμεται, και, ευτυχώς, αντί να φοβηθεί και να φύγει, όταν τους είδε, άφησε το ποδήλατο και ήρθε τρέχοντας κατά πάνω μου. Με αγκάλιασε, με φίλησε και αυτός τότε μου είπε: «Άντε, τη γλίτωσες, μη σε πετύχω ξανά, γιατί την επόμενη φορά δεν θα είσαι τυχερός». Είναι επικίνδυνο να κάνουν σήμερα παραλληλισμούς με την Κατοχή και να λένε ότι και σήμερα έχουμε ένα είδος κατοχής. Θυμάμαι μια δημοσιογράφο να μου δηλώνει: «Μα, δεν βλέπετε ότι έχουμε Κατοχή;» Της απάντησα ότι Κατοχή με παχυσαρκία δεν υπάρχει". 

"Είναι πολλά αυτά που με εκνευρίζουν, αλλά αμέσως σκέφτομαι «μήπως δεν είναι το δικό μου μοντέλο αισθητικής αυτό που είναι το σωστό;». Υπήρξα επί πολλά χρόνια ακραίος και έτσι χρειάστηκε να ωριμάσω ή να καταλαγιάσω για να καταλάβω τη σπουδαιότητα του μέτρου. Πέρασαν πολλά έτη, βέβαια, γιατί πάντα θεωρούσα ότι το μέτρο έχει να κάνει με τη μετριότητα και την ασημαντότητα. Το μέτρο είναι η κατάκτηση μιας ισορροπίας. Ένας από τους πιο σημαντικούς ζωγράφους του σουρεαλισμού, ο Μαρσέλ Ντισάν, δημιουργούσε για πολλά χρόνια ένα έργο τέχνης που ήταν φτιαγμένο ανάμεσα σε δύο κρύσταλλα. Το έργο αυτό αγοράστηκε από ένα μεγάλο μουσείο και κάποια στιγμή τον κάλεσαν για να του πουν ότι μπήκε ένας διαταραγμένος άνδρας και με ένα σφυρί ράγισε το κρύσταλλο και ότι έπρεπε να πάει να το αλλάξει. Πάει ο Ντισάν στο μουσείο, το βλέπει με το ράγισμα και λέει «το έργο τώρα τελείωσε». Παρά το παράδοξο της ιστορίας, αντιλαμβανόμαστε ότι για κάθε έργο χρειάζεται ένα τέλος. Είναι ένα κριτήριο που ισχύει και όταν διαβάζεις ένα ποίημα για να κρίνεις αν είναι καλό ή κακό. Ένα ποίημα τελειώνει όταν δεν μπορείς να προσθέσεις ούτε μια λέξη. Η μεγαλύτερη δυσκολία όταν γράφει κανείς –και όχι μόνο ποιήματα– είναι το πώς τελειώνεις. Η αρχή είναι πάντα εύκολη, μπορεί να είναι ένα κίνητρο, μια παρόρμηση, ένα αίσθημα. Δεν μιλάμε για την έμπνευση, διότι η έμπνευση είναι η ξαφνική λάμψη που μέχρι τότε κοίταζες κάτι χωρίς να το βλέπεις. Το δύσκολο είναι το τέλος. Η «λύσις», που έλεγε και ο Αριστοτέλης. Για όλα! "

"Δεν υπάρχει κοινωνία που να έχει καταργήσει το «εγώ», το ίδιο ισχύει και για την ελληνική. Αν ανατρέξουμε στη μαοϊκή εποχή της Κίνας, είχε καταργηθεί το «εγώ» της κοινωνίας, αλλά επικρατούσε το «εγώ» του ηγέτη. Το ουσιαστικό είναι να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει «εγώ» χωρίς το «εμείς», γιατί αλλιώς το «εγώ» είναι μοναχικό και τα μοναχικά άτομα πεθαίνουν μόνα τους, χωρίς να τα λογαριάζει κανείς. Το ίδιο ισχύει και για το «εμείς», που μπορεί να υπάρξει μόνο αν ακολουθείται από το «εγώ», διότι το «εμείς» δεν μπορεί να είναι ένας πολτός μέσα στον οποίο εξανεμίζονται τα «εγώ». Την ευτυχία την αντιλαμβανόμαστε εκ των υστέρων. Όταν τη ζούμε, δεν το καταλαβαίνουμε, αλλά σημασία έχει να μην καθυστερήσουμε πολύ να την αγγίξουμε. Για τον θάνατο μου αρέσει κάτι που έχει πει ο Γούντι Άλεν: «Βεβαίως και φοβάμαι τον θάνατο, γι' αυτό προτιμώ όταν έρθει να μην είμαι εκεί». 

ΠΗΓΗ (και περισσότερες απόψεις): Lifo