ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ (21 05 2010)
Σημειολογία του κειμένου που έπεσε στις Πανελλαδικές, στο μάθημα της Έκθεσης, άλλως,
τί μέλλον προετοιμάζουμε για τη νέα γενιά.
«Οι αναλφάβητοι του 21ου αιώνα
δεν θα είναι εκείνοι που δεν ξέρουν γραφή και ανάγνωση,
αλλά εκείνοι που δεν μπορούν
να μάθουν, να ξεμάθουν και να ξαναμάθουν.»
«Το Σοκ του Μέλλοντος είναι το συντριπτικό άγχος
και ο αποπροσανατολισμός που προκαλούνται
σε άτομα που υποβάλλονται σε πολύ μεγάλες αλλαγές,
μέσα σε πολύ λίγο χρόνο.»
Alvin Toffler
Ξεκίνησε και φέτος, για άλλη μια χρονιά, η έσχατη δοκιμασία των μαθητικών χρόνων: οι Πανελλαδικές εξετάσεις. Δοκιμασία για χιλιάδες παιδιά και τους γονείς τους. Το πιο «υποκειμενικό» μάθημα στο οποίο συναγωνίζονται είναι η Έκθεση και αυτό είναι συνήθως το εναρκτήριο μάθημα. Λέμε ότι η επικαιρότητα "παίζει" δυνατά για πιθανό θέμα και όντως πολλές φορές έτσι γίνεται. Φέτος όμως, το πράγμα ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Αν σας είναι εύκολο, ρίξτε μια ματιά στο κείμενο που επιλέχτηκε φέτος και ας προσπαθήσουμε να αποκρυπτογραφήσουμε τα μηνύματα που πιθανόν κρύβονται διαβάζοντας πίσω από τις λέξεις.
Αυτομόρφωση ή «δια βίου μάθηση» (για τους παλιότερους) ήταν το θέμα που επιλέχτηκε, μέσα από ένα κείμενο της καθηγήτριας Κοινωνιολογίας Αλεξάνδρας Κορωναίου. Παράξενη έννοια στο άκουσμα η αυτομόρφωση, σαν αυτές που ακούγονται πυκνά συχνά από στόματα «προοδευτικών» πολιτικών ή καθηγητών. Έννοιες αντιγραμμένες ή μεταφρασμένες από την αγγλική που εντυπωσιάζουν την ακοή μας και για αυτό αρέσκονται οι προαναφερθέντες να τις χρησιμοποιούν, ακόμα και όταν κάνουν τις «μεταρρυθμίσεις» τους. Όπως, π.χ. στις «μεταρρυθμίσεις» των τίτλων των διάφορων Υπουργείων: πού το «Υπουργείο Παιδείας» και πού το «Υπουργείο Παιδείας και δια βίου μάθησης»! Αβυσσαλέα διαφορά! Πού το «Υπουργείο Δικαιοσύνης» και πού το «Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων»! Κολοσσιαία μεταρρύθμιση που θα αφήσει στην Ιστορία τους εμπνευστές της. Ο εντυπωσιασμός όμως επιτυγχάνεται.
Έτσι λοιπόν και η αυτομόρφωση. Δεν θα σταθώ στην ανάλυση της έννοιας (που τελικά δεν είναι να μορφώνεσαι ή να επιμορφώνεσαι από μόνος σου), αλλά σε κάποια επιμέρους στοιχεία που μπορούμε να αλιεύσουμε σε αυτό το επίκαιρο θέμα.
Το πρώτο σχόλιο αφορά στο ίδιο το θέμα. Η αυτομόρφωση προσμετράται στις έννοιες που αναφέρονται έντονα στα προγράμματα των κυβερνώντων και που εύκολα τα εντοπίζεις στην σχετική τους ιστοσελίδα opengov.gr. Με πιθανή κακεντρέχεια, αναρωτιέμαι αν καλός και διαβασμένος μαθητής μπορεί να ήταν εκείνος που επισκεπτόταν (;) αυτές τις κομματικές ιστοσελίδες, άρα ο κομματικοποιημένος (ή, για να το πω πολιτικά ορθώς, πολιτικοποιημένος) μαθητής;
Το πιο σημαντικό όμως, θεωρώ ότι κρύβεται στο ίδιο το κείμενο. Αναφέρεται λοιπόν ότι η αυτομόρφωση είναι απαραίτητη σήμερα καθώς "...πολλά επαγγέλματα χάνουν γρήγορα την αξία και τη χρησιμότητά τους..." και ακόμα "...η συνολική τεχνολογική αναδιάρθρωση της εργασιακής δραστηριότητας στερεί όλο και περισσότερο στα άτομα τη δυνατότητα να διατηρούν μία και μοναδική επαγγελματική ταυτότητα σε όλη τη διάρκεια της ενεργού ζωής τους", "...οι νέοι άνθρωποι των τεχνολογικών κοινωνιών καλούνται να αλλάξουν δύο ή τρία επαγγέλματα στην επαγγελματική πορεία τους".
Προσπαθήστε να αποσυμβολίσετε το κείμενο με βάση το τι συμβαίνει γύρω μας. Όταν επιχειρείται - με τις ευλογίες του ΔΝΤ - μια σφαγή των εργασιακών δικαιωμάτων και οδεύουμε σε έναν εργασιακό Μεσαίωνα, τι μας λέει αυτό το κείμενο; Τι λέει στα παιδιά που ετοιμάζονται να μπουν στα Πανεπιστήμια αυτό το κείμενο; Τους λέει στα μούτρα τους ότι, ακόμα κι αν μπείτε στη σχολή που θέλετε, ποτέ δεν θα είστε πλέον σίγουροι για το μέλλον σας. Δε μιλάμε για ένα επάγγελμα, όπως του γιατρού, π.χ., που οφείλει να εμπλουτίζει συνεχώς τις γνώσεις του για να είναι καλός γιατρός, μιας και η επιστήμη του καθημερινά εξελίσσεται. Όχι! Μιλάμε για μεταπήδηση σε δύο ή τρία επαγγέλματα! Κανονίστε την πορεία σας!
Από την άλλη, μας υπενθυμίζει ότι χάνουν την αξία τους κάποια επαγγέλματα. Οπότε, τί; Οπότε, διευκολύνεται η εργοδοτική αυθαιρεσία για μειώσεις ή απολύσεις. Έτσι το διαβάζω εγώ το κείμενο. Η αβεβαιότητα σε όλο της το μεγαλείο, η προετοιμασία μιας νεολαίας για την εισαγωγή σε μια ζούγκλα κανιβάλων, όπου homo homini lupus. Ανθρωποφαγία.
Παρατηρήστε τέλος, ότι κάθε αναφορά του κειμένου στην αυτομόρφωση έχει απλά και μόνο τεχνοκρατικό χαρακτήρα. Ούτε μια κουβέντα για πνευματικό πολιτισμό, ούτε μια λέξη για λογοτεχνία, άλλες τέχνες, ιστορία, φιλοσοφία κλπ. Στο πυρ το εξώτερον η ανθρωπιστική παιδεία! Μοναδικός στόχος η ποσότητα, η περαιτέρω εξειδίκευση, η χρησιμοθηρική γνώση. Αφού λοιπόν με την αυτομόρφωση ο άνθρωπος δε μορφώνεται, δηλαδή δεν παίρνει τη μορφή της η προσωπικότητά του, γιατί τη λένε αυτομόρφωση και όχι «αυτοεκπαίδευση» ή «αυτοκατάρτιση» ή όπως αλλιώς; Μάλλον γιατί οι φωστήρες δεν θα το σκέφτηκαν όταν μετέφραζαν αβασάνιστα κάποιον ξενικό όρο.
Φοβερή η απεικόνιση της πραγματικότητας και της «υφής» του νέου ανθρώπου που οραματίζονται. Μα έτσι βγαίνει και νόημα: ο ανερμάτιστος άνθρωπος – ο δίχως εσωτερικά, πνευματικά, ηθικά ερείσματα – χειραγωγείται ευκολότερα. Και βέβαια, πού να βρεθεί η ώρα για τέτοια (κουραστικά;) πράγματα, τη στιγμή που θα ψάχνουμε για το δεύτερο ή το τρίτο επάγγελμα, μετά τη δεύτερη ή την τρίτη απόλυση με πρόφαση κάποια κρίση του «χαμένης αξίας» επαγγέλματος;
Συνεπώς, το μήνυμα είναι σαφές, ανεξάρτητοι κύριοι της Επιτροπής Εξετάσεων: το νου σας, να καταρτίζεστε εις το διηνεκές, μπας και ξεφύγετε από την αβεβαιότητα. Και συλλογιέμαι: έχουμε εδώ ένα απλό κείμενο για Πανελλήνιες ή ένα πολιτικό τελεσίγραφο σε όσους ακόμα ψελλίζουν για υγιή αντίδραση σε όσα μας πελεκιούνται;
▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓
Για εξετάσεις μιλάμε, να ευχηθούμε και καλή τύχη σε όλα τα παιδιά.
Ο Ισίδωρος Ζουργός έκανε πάλι το θαύμα του, μετά τη «Σκιά της Πεταλούδας». Συγκλονιστική η αναπαράσταση της ατμόσφαιρας του 1821 στην «Αηδονόπιτα». Ιδιαίτερα τα κεφάλαια που μας πηγαίνουν στο πολιορκημένο Μεσολόγγι και την Έξοδο... Αλλά, καλύτερα να ρωτήσουμε πρώτα, αν μπορούμε να το διαβάσουμε. Θα συμβάλλει άραγε στην αυτομόρφωσή μας;
