"ΤΟ ΦΙΔΙ ΣΤΗ ΦΑΤΝΗ" (24 12 2010)

Χριστουγεννιάτικο διήγημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη.
Ζωγραφική: Μιχάλης Μαδένης

«Η Ζέφη, δασκάλα στο Σχολείο των Κωφών, τριάντα πέντε ετών, δυο χρόνια χωρισμένη, οδηγεί το Φιατάκι της, ανεβαίνει στις κοντινές, χιονισμένες λοφοπλαγιές έχοντας δίπλα της, στη θέση του συνοδηγού, τον κουβά. Οδηγεί σχετικώς ψύχραιμα – σκέφτεται: πόσες πιθανότητες είχε αυτό να συμβεί;
Ξεκίνησε σήμερα πρωί, παραμονή Χριστουγέννων, μαζί με το παιδί, το αγοράκι της τον Χρήστο, που είναι δυόμισι χρόνων, και φτάσανε στο σούπερ μάρκετ για να ψωνίσουν, να γυρίσουνε και μετά να πάνε να κοινωνήσουν. Πήρε η Ζέφη ένα καρότσι απ’ τη σειρά, κι άρχισε να βάζει μέσα τρόφιμα. Στο τέλος σκέφτηκε να πάρει και ένα μικρό τσουβάλι πατάτες – τις θυμήθηκε βλέποντας τα σακιά στη γωνιά. Μικρά τσουβαλάκια από κίτρινο νάιλον, δικτυωτό. Πήρε ένα σακί, το έβαλε πάνω απ’ όλα τα τρόφιμα μέσα στο καρότσι, και μετά, σήκωσε το παιδί και το απόθεσε πάνω στο τσουβάλι, κάτι που πάντα του άρεσε όταν πηγαίνανε στο σούπερ μάρκετ. Το ’βλεπε σαν βόλτα. Ο μικρός χοροπηδούσε πάνω στο τσουβαλάκι και χαιρόταν – η Ζέφη έκανε μερικές γύρες ακόμα μήπως ξέχασε τίποτε.
Κουβάλησε τα ψώνια στο σπίτι κάπως γρήγορα για να προλάβουνε να πάνε και στην εκκλησία. Το παιδί, με το που ξαναμπήκανε στο αμάξι άρχισε να κλαίει. Με ένα περίεργο κλάμα. Η Ζέφη το καθησύχαζε, νόμιζε ότι ήταν η συνηθισμένη γκρίνια του. Το μάλωνε, το χάιδευε. Εκείνο σώπαινε και μετά άρχιζε πάλι να κλαίει.
Απ’ την στιγμή που μπήκαν στο ναό, το παιδί αποχαλινώθηκε. Το κρατούσε η Ζέφη στην αγκαλιά σφιχτά και δεν μπορούσε να το κάνει ζάφτι. Χτυπιότανε, τσίριζε, ούρλιαζε, έκλαιγε. Κάτι ήθελε να πει και δεν τα κατάφερνε. Ο κόσμος ενοχλούνταν αλλά δεν μπορούσε να κάνει τίποτα – είχε πλησιάσει η ώρα της μετάληψης. Η σειρά είχε στηθεί κιόλας μπροστά τους και ο παπα–Μακάριος της εκκλησιάς του Αγίου Χαραλάμπους, ιερέας ψηλός, με ευγενική μορφή, σοβαρός, με βαθιά, υπέροχη φωνή, είχε βγει με το Αγιο Δισκοπότηρο και με το κουταλάκι και είχε αρχίζει να μεταλαβαίνει τον κόσμο.
Όσο μίκραινε η σειρά τόσο το παιδί αλλοφρονούσε. Ξέφυγε, μια στιγμή, απ’ τη μάνα του, έπεσε κάτω με δαρμοσπασμούς και μαγουλοσύρθηκε στο δάπεδο του ναού. Αλλά όλοι έκαναν υπομονή – σκέφτονταν πως το παιδί κάτι έχει και το έφερνε η μάνα του να μεταλάβει, μήπως και βοηθηθεί. Δυσανασχετούσαν, γύριζαν το κοίταζαν αλλά δεν μιλούσαν – κάποιος είπε χαμηλόφωνα τη λέξη «δαιμονισμένο».
Ο ιερέας είχε εντοπίσει από νωρίς το παιδί και το παρατηρούσε κάθε τόσο, εντελώς γαλήνιος.
Φτάσανε στα δυο βήματα. Η Ζέφη κράτησε το παιδί πιο γερά, προσεκτικά.
Ο παπάς έτεινε το κουταλάκι με την μεταλαβιά – ο μικρός Χρήστος ήρθε σε παραλήρημα, χτυπιότανε ολόκληρος, τραβιότανε πίσω, δεν ήθελε. Κι όπως ο ιερέας έσκυψε λίγο παραπάνω, χτυπάει, το παιδί, μια, με το χέρι του και με απρόσμενη δύναμη, το Άγιο Δισκοπότηρο, το ρίχνει κάτω και όλη η μετάληψη χύνεται στο πάτωμα της εκκλησίας κι απλώνεται σαν μεγάλη κηλίδα αίμα – όσοι περίμεναν στην σειρά είδαν την εικόνα αυτή κι ένιωσαν σαν να δέχτηκαν μια μαχαιριά στο στήθος.
Η Ζέφη άρχισε να κλαίει. Τραβήχτηκε με το παιδί πιο εκεί και κάθησε σε ένα στασίδι κρατώντας το αγκαλιά.
Ο παπάς, ήρεμος πάντα, γαλήνιος, σήκωσε κι άφησε πίσω του σε ένα τραπεζάκι το Άγιο Δισκοπότηρο και το κουταλάκι και έπεσε στα τέσσερα. Σύρθηκε στο δάπεδο κι άρχισε να γλείφει τη μετάληψη μαζί με τα σκουπίδια και τα χώματα, τη σκόνη και τα υπολείμματα των παπουτσιών του κόσμου. Σχολαστικά, επίμονα, σαν ατάιστο σκυλί. Πόντο πόντο, γουλιά γουλιά, γιατί το δόγμα απαγορεύει να σκουπίσεις το αίμα του Χριστού. Το ήπιε όλο ο ιερέας. Μετά στάθηκε να ξεκουραστεί. Ξάπλωσε μπρούμυτα, εξουθενωμένος. Έμεινε έτσι ακίνητος, για λίγο, μέσα στην βουβή εκκλησία, σαν θα ’λεγες, για να κοιμηθεί, εκεί, στο δάπεδο, επιτόπου.
Όλοι κρατούσανε την αναπνοή τους. Κοιτούσανε σαν χαμένοι.
Ο παπάς ανασηκώθηκε, αργά, σαν να ξύπνησε. Ξεσκόνισε τα ιερά του άμφια, κι έκανε ήρεμα το σταυρό του, μουρμουρίζοντας.
«Η γέννησή σου, Χριστέ ο Θεός...»
Έριξε μια πλάγια ματιά στο παιδί που ησύχαζε στην αγκαλιά της μάνας του. Ύστερα έστρεψε κι έφερε απ’ το Ιερό ένα μπουκάλι γεμάτο με καθαρό οινόπνευμα και το έριξε ραντιστά στο δάπεδο, σ’ όλο το μέρος όπου είχε πέσει η μετάληψη. Μετά έβγαλε απ’ τα ράσα του σπίρτα, άναψε ένα κι έβαλε στο οινόπνευμα φωτιά, που τινάχτηκε ψηλά, με ένα μπαφ! μέσα στον ναό, προς τον τρούλο, φωταγωγώντας τον.
Το εκκλησίασμα τραβήχτηκε τρομαγμένο προς τα πίσω, φρικίασε.
Ο ιερέας έκαψε ό,τι απόμεινε απ’ την μετάληψη στο δάπεδο, ενώ δεν άφηνε κανέναν να πατήσει εκεί, πριν σβήσει η φλόγα, πριν καθαριστεί απόλυτα το μέρος, εντελώς.
Με το που έσβησε μόνη της, σιγά σιγά, η φωτιά, ο παπάς πήγε μέσα στο Άγιο Βήμα, να βάλει φρέσκο κρασί και ψίχα στο Δισκοπότηρο, για να συνεχίσει την μετάληψη – εκείνη τη στιγμή η Ζέφη ένιωσε το παιδί να λιποθυμάει στην αγκαλιά της. Έβγαλε μια κραυγή, βγήκε τρέχοντας έξω, μπήκε στο αυτοκίνητο και οδηγώντας με άγχος, κλαίγοντας, τράβηξε προς το Κέντρο Υγείας, που ευτυχώς δεν απείχε πάνω από ένα πεντάλεπτο. Οι γιατροί πήραν το παιδί μέσα γρήγορα, το εξέτασαν – δεν μπορούσαν να καταλάβουν. Μια νοσοκόμα το γύμνωσε και τότε είδε ένας γιατρός στο αριστερό μπούτι του παιδιού τις δυο μικρές τρύπες και το μεγάλο οίδημα γύρω γύρω.
– Φίδι, είπε. Το δάγκωσε φίδι. Οχιά.
Του έκανε αμέσως ένεση ατροπίνης και το έβαλε στον ορό. Το παιδί ήταν σε κώμα.
– Πρέπει να φύγει αμέσως για το νοσοκομείο, είπε ο γιατρός. Κινδυνεύει, το δηλητήριο έχει προχωρήσει.
Πήραν γρήγορα το αγοράκι με το ασθενοφόρο – η Ζέφη το συνόδευσε. Έκλαιγε, σπάραζε.
Προς το μεσημέρι άρχισε σιγά σιγά το παιδί να συνέρχεται. Αλλά το κράτησαν εκεί, στο νοσοκομείο, προληπτικά.
Η Ζέφη γύρισε σπίτι. Μπήκε στην κουζίνα – τα φωτάκια απ’ το χριστουγεννιάτικο δέντρο παραληρούσαν ρίχνοντας χρωματιστές, διακεκομμένες δέσμες σ’ όλο το σπίτι. Και βλέπει την γάτα τους (που τόσο την αγαπάει ο μικρός) να είναι μπροστά στο τσουβαλάκι με τις πατάτες που ψώνισε το πρωί, με σηκωμένη τρίχα και να το κοιτάζει επίμονα. Η Ζέφη παρατηρεί, τότε, κάτι να κινείται μέσα στο σακί – μετά διακρίνει την μικρή οχιά: να κουλουριάζεται και να κρύβεται καλύτερα. Η γάτα πλησιάζει και με μιαν αστραπιαία κίνηση χτυπάει το φίδι, που πετάγεται στο δάπεδο. Το νυχιάζει ακόμα μερικές φορές, παίζοντας, κι όχι για να το σκοτώσει. Η Ζέφη ανατρίχιασε ολόκληρη. Πάει και παίρνει τη μασιά απ’ το τζάκι για το λιώσει. Αλλά, τελευταία στιγμή, μετανιώνει. Το λυπάται. Παγώνει. Και θυμάται ότι είναι Χριστούγεννα σήμερα. Κι αυτό, ένα πλάσμα Θεού – μάνα το γέννησε. Στέκει αμήχανη. Μετά πάει, φέρνει μια μεγάλη πετσέτα, την πετάει πάνω του – είναι λιποθυμισμένο. Το αρπάζει μαζί με την πετσέτα και το βάζει σ’ έναν κουβά. Από πάνω χώνει σφιχτά, πατικώνει και το βαρύ μπουρνούζι της.
Και τώρα ανεβαίνοντας με το αυτοκίνητο, μακριά απ’ τον οικισμό, στις μισοχιονισμένες λοφοπλαγιές του Χορτιάτη, σταματάει. Διστάζει. Βλέπει γύρω. Χιόνια κι ερημιά. Ψυχή δεν βλογάει πουθενά. Ανοίγει το τζάμι του συνοδηγού, παίρνει τον κουβά και τον αδειάζει απέξω, πετσέτα, μπουρνούζι και φίδι μαζί – ένα ρίγος τρέχει στην πλάτη της. Μετά σκύβει δισταχτικά και βλέπει την οχιά να σέρνεται μαιανδρίζοντας ζαβά, ζαλισμένη ακόμα, και να χώνεται σε ένα θάμνο. Σκέφτεται πως το φίδι θα είχε μπει στο τσουβαλάκι μετά την ενσάκκιση, κι είχε πέσει, κρυμμένο στις πατάτες, σε χειμερία νάρκη. Με το που κάθησε πάνω το παιδί, η οχιά ζεστάθηκε, ξύπνησε, ζορίστηκε και... Βγάζει η Ζέφη το κινητό, να τηλεφωνήσει στον τέως άντρα της – το αναβάλλει.
Στρίβει και τραβάει προς την εκκλησιά, πριν ξαναπάει στο νοσοκομείο. Μπαίνει πάλι στην πόλη. Κόσμος πολύς στους δρόμους, κρατώντας ψώνια, χαρούμενος. Φωταψία παντού. Αστράφτουνε, ανύποπτες, οι βιτρίνες, τρέχουν, αμέριμνα, τα παιδιά φωνάζοντας, γλιστρώντας, πετώντας μεταξύ τους χιονόμπαλες.
Η Ζέφη μπαίνει στο ναό. Προχωρεί, παίρνει κι ανάβει ένα κερί. Νιώθει εντελώς μόνη, αδύναμη, άδεια. Στο έλεος. Βουρκώνει – μετά τα μάτια της αρχίζουνε να τρέχουνε ανεξέλεγκτα. Και τραυλίζοντας ψιθυρίζει, για πρώτη φορά, μετά από πολλά χρόνια, απ’ την εφηβεία της, αυθόρμητα, ασυναίσθητα, τις ξεχασμένες λέξεις:
«Η Παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει...».

Το διήγημα γράφτηκε από τον Γιώργο Σκαμπαρδώνη και εικονογραφήθηκε από τον Μιχάλη Μαδένη
για τη χριστουγεννιάτικη έκδοση της «Καθημερινής», 25 12 2009.


ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
Δια την αντιγραφήν:
http://proskynhths.blogspot.com/
tezjorge@yahoo.gr


▓▓ μικρά ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓


 Πεζόδρομος Βενιζέλου, Λάρισα. Στη Νιγρίτα, πότε;

Ο ΤΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΩΝΥΜΙΑΣ

Ποιος και γιατί φοβάται ένα ανυπόγραφο κείμενο.

Μαίνεται τον τελευταίο καιρό (και τελειωμό δεν έχει) στον τοπικό τύπο ένα μπαράζ αλληλοσυγκρουόμενων δημοσιευμάτων σχετικά με την κατάσταση της διαδοχής στη δημοτική αρχή. Κείμενα κόντρα στα κείμενα, «σκεπτόμενοι» και μη καταθέτουν την άποψή τους στις αράδες των εφημερίδων. Δεν θα σταθώ στο περιεχόμενο του διαξιφισμού∙ άλλωστε ο καθένας μπορεί να πιστεύει και να υποστηρίζει ό, τι θέλει. Αυτό όμως που σηκώνει συζήτηση είναι το θέμα που τίθεται σχετικά με την ανωνυμία του (εκάστοτε) συντάκτη, άρα εν μέρει αφορά και τη δική μας στήλη.
Θύελλα ξεσηκώνεται κάθε φορά που ένα γραπτό δεν φέρει ονοματεπώνυμο, αλλά ψευδώνυμο. Φρίττουν οι δημοκράτες, διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, οσμίζονται την έκπτωση των θεσμών. Προτάσσουν τα στήθη τους μπροστά στη λυσσασμένη ανωνυμία, κραδαίνοντας το ονοματεπώνυμό τους ως αποδεικτικό ορθότητας του λόγου, «δημοκρατικών» φρονημάτων, έως και μοναδικής ικανής και αναγκαίας συνθήκης του δικαιώματος του… ομιλείν! Κι έτσι, λύνονται ως δια μαγείας όλα τα προβλήματα…
Φυσικά, το πιο σπουδαίο δεν είναι ποιος λέει κάτι, αλλά τι λέει αυτός που μιλάει. Ισχύ έχει η επιχειρηματολογία, το βάθος της σκέψης, η έκφραση και όχι η υπογραφή. Στην ουσία, όσοι επιτίθενται στην ανωνυμία, το κάνουν μόνο για να κερδίζουν εντυπώσεις ή θέλοντας ίσως να προσθέσουν κάποια αυτονόητη δήθεν ιδεολογική στήριξη σε κάθε επιχείρημά τους, έστω κι αν αυτό είναι αβάσιμο, λαθεμένο ή παραπλανητικό. Ας μη νομίζουν ότι κερδίζουν ούτε ένα δράμι αξιοπιστίας, όταν βάλλουν κατά την ανωνυμίας ενός κειμένου.
Στο κάτω κάτω, ο καθένας μπορεί να έχει τους δικούς του λόγους να μένει αφανέρωτος. Άλλος μπορεί να θαυμάζει απεριόριστα ένα ψευδώνυμο, να τον εμπνέει, και να θέλει να υπογράφει με αυτό. Άλλος μπορεί να ντρέπεται. Άλλος από ταπεινότητα, άλλος να εξαναγκάζεται ή να υπάρχει ασυμβίβαστο με κάποια άλλη ιδιότητά του. Άλλος από οποιονδήποτε (μπορεί και σκοτεινό, δεν αποκλείεται) λόγο.
Δεν έχασε κανένας Αλεπουδέλης όμως, από το ψευδώνυμο Ελύτης, ούτε ο Σεφεριάδης που έγινε Σεφέρης, πόσο μάλλον ο … Σορολόπης που έγινε Ιωάννου. Ούτε κανένας παραπονέθηκε επειδή στην Διάπλαση των παίδων υπέγραφε μετά ασπασμών κάποιος Φαίδων και τα παιδάκια της εποχής δεν στερήθηκαν χαράς που δεν διάβαζαν στο τέλος «σας ασπάζομαι, Γρηγόριος Ξενόπουλος». Η εσωτερική δύναμη του κειμένου, η εμβέλεια του λόγου είναι αυτή που θα ξεχωρίσει τον άξιο από τον ανάξιο, όχι το όνομα ή το ψευδώνυμο.
Και δεν είδα κανενός τα δημοκρατικά αισθήματα να θίγονται από σχετικές στήλες σε πανελλαδικής κυκλοφορίας εφημερίδες, που ίσως χαίρονται να τις διαβάζουν και τις θαυμάζουν, έστω κι αν υπογράφουν με ψευδώνυμο, π.χ. ο Διόδωρος στο Βήμα. Η ίδια η εφημερίδα που αποφασίζει να δημοσιεύσει το κείμενο παίρνει το ρίσκο του ελέγχου του περιεχομένου και φυσικά την ευθύνη για τα γραφόμενα, όταν αυτά είναι ανυπόστατα ή θίγουν δίχως αποδείξεις. Ενώ, όταν το κείμενο είναι ενυπόγραφο, την ευθύνη έχει αποκλειστικά ο συντάκτης.
Βέβαια δε ζούμε και σε δύσκολες εποχές φίμωσης του λόγου ή κοινωνικών φρονημάτων και διώξεων, ώστε να αναγκάζονται κάποιοι να κρύβονται πίσω από ψευδώνυμα. Οπότε, δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν. Με την ίδια λογική όμως, της ελεύθερης έκφρασης, δεν έχουν τίποτα να φοβηθούν ούτε αυτοί που θίγονται από ένα ανώνυμο κείμενο. Αρκεί να είναι καθαροί οι ίδιοι. Και τι έχει να φοβηθεί ένας καθαρός από μια ανώνυμη κριτική; Μήπως ο ανώνυμος συντάκτης εξυπηρετεί άλλα, αντίπαλα συμφέροντα; Μα πόσοι και πόσοι που υπογράφουν τα κείμενα τους δεν κάνουν το ίδιο πράγμα, δίχως η επωνυμία τους να σταθεί φραγμός στην οσφυοκαμψία και τους τεμενάδες. Οι θιγόμενοι έχουν να φοβηθούν την ανωνυμία, μόνο όταν δεν είναι οι ίδιοι καθαροί, ενώ το ανώνυμο κείμενο είναι.
Κλείνοντας, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η επιλογή της ανωνυμίας ή ψευδωνυμίας μπορεί να αποτελεί δικαίωμα στα πλαίσια της ελεύθερης έκφρασης, δεν αποτελεί όμως άλλοθι για τη μη τήρηση της δεοντολογίας. Οποιοσδήποτε γράφει, ασκεί κριτική, δημοσιεύει ειδήσεις, οφείλει να σέβεται τους γραπτούς και άγραφους κανόνες δεοντολογίας, να μην κατηγορεί γενικώς και αορίστως, να επικεντρώνεται με τεκμήρια και επιχειρήματα στο θέμα του, να μη σπιλώνει άνευ αποδείξεων, να μην παραπλανά, να είναι τίμιος και καλοπροαίρετος. Να είναι γενικά «σκεπτόμενος» και όχι σκεπώμενος, δηλαδή υπό την σκέπη κάποιων, υπηρέτης άλλων αφεντάδων πλην του εαυτού του. Διότι άλλως, καταντά αναξιόπιστος…



▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓


 Πεζόδρομος παραλίας Ασπροβάλτας. Στη Νιγρίτα, πότε;


 Εγκαταστάθηκαν και οι βάσεις για επιπλέον προβολείς στο βοηθητικό γήπεδο της Νιγρίτας και η στήλη χαίρεται που συνέβαλε λιγάκι σε αυτό. Έτσι οι ομάδες μας, αλλά και οι αθλούμενοι θα έχουν καλύτερες συνθήκες προπόνησης και αξίζουν συγχαρητήρια στη διοίκηση του σταδίου και πίεση για γρήγορη ολοκλήρωση του έργου.

ΝΕΚΡΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ; (10 12 2010)

Η κουβέντα για τη γλώσσα είναι μια κουβέντα που διαρκεί όσο περίπου και η ίδια η γλώσσα, δηλαδή αιωνίως. Τα τελευταία όμως χρόνια γίνεται μεγάλη συζήτηση για τη σχέση της νέας ελληνικής με την αρχαία, για το κατά πόσο είναι σωστό να διδάσκονται (όπως διδάσκονται) τα αρχαία ελληνικά στο σχολείο, για το αν η αρχαία ελληνική είναι νεκρή γλώσσα κ.λπ.
Υπάρχουν λοιπόν φωνές που υποστηρίζουν ότι τα αρχαία ελληνικά είναι μια νεκρή γλώσσα, με τη σημασία ότι δεν μιλιέται. Σύμφωνοι, δε μιλάμε καμία από τις αρχαίες διαλέκτους. Όμως, τι είναι τα σημερινά ελληνικά, αν όχι μια συνέχεια, μια παραλλαγή, μια μετεξέλιξη της αρχαίας;

Εικόνα 1 ΣΟΦΟΥ ΠΑΡ' ΑΝΔΡΟΣ ΠΡΟΣΔΕΧΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑΝ

Η γλώσσα, η ζωντανή γλώσσα, εξελίσσεται όπως κάθε ζωντανός οργανισμός. Γεννιέται, παιδιαρίζει, ανδρώνεται∙ απλώνεται, παλινδρομεί, αφομοιώνει ξενικά στοιχεία. Όπως το κάθε άτομο από τη γέννησή του ως τον θάνατό του είναι ο ίδιος άνθρωπος, έτσι και η αρχαία μπορούμε να υποθέσουμε ότι είναι μία περίοδος στη ζωή αυτού που ονομάζουμε ελληνική γλώσσα. Κι όπως φυσικά το κάθε άτομο δεν μοιάζει και πολύ με τον εαυτό του στις διάφορες φάσεις της ζωής του (δεν παύει όμως να είναι ο ίδιος), έτσι και η αρχαία δεν μοιάζει εντελώς με τη γλώσσα τη σημερινή. Δεν παύει όμως να είναι η ίδια, να παραμένει ζωντανή καθώς διαφοροποιείται με τον καιρό. Ζει, όπως το βρέφος ή το παιδί ζει στην ψυχή και το σώμα του ηλικιωμένου.
Ακόμα όμως κι αν δεν κάνουμε την αναλογία της γλώσσας με ένα άτομο που εξελίσσεται, μπορούμε νομίζω να σκιαγραφήσουμε τη σχέση αρχαίας – νέας με τη σχέση γονιού – παιδιού. Το DNA των γονιών κληροδοτείται στο αντίστοιχο των παιδιών κι έτσι το «αίμα» σφυρηλατεί τους οικογενειακούς δεσμούς σε προοπτική γενεών, τόσο ώστε η επιστήμη να μπορεί να εντοπίσει ως ένα σημείο την πατρότητα ελέγχοντας αυτό ακριβώς το DNA. Η κλωνοποίηση, τα βλαστοκύτταρα καταφέρνουν πλέον από ένα κύτταρο, από μια στάλα αίμα να δημιουργήσουν ιστούς, μέλη του σώματος. Το καινούργιο σώμα δεν περιέχει μέσα του την αρχέγονη ουσία, την προγενέστερη δικιά του μορφή; Στην επιστήμη της γλωσσολογίας δεν ισχύει κάτι τέτοιο; Η παλαιότερη μορφή της γλώσσας δεν επιβιώνει μέσα στο σώμα του νεότερου απογόνου της; «…το να λέει ο Έλληνας ποιητής, ακόμα και σήμερα, ο ουρανός, η θάλασσα, ο ήλιος, η σελήνη, ο άνεμος, όπως το έλεγαν η Σαπφώ και ο Aρχίλοχος, δεν είναι μικρό πράγμα». (Οδ. Ελύτης).
Θα περιμέναμε να μιλάμε όπως οι αρχαίοι, με την ίδια προφορά, κλίσεις, ορθογραφία, 100% τα ίδια, για να θεωρήσουμε ότι η γλώσσα μένει ζωντανή; Μα τότε είναι που θα ήταν σίγουρα νεκρή, γιατί δεν θα ανανεωνόταν διόλου μέσα σε 2-3 χιλιετίες. Αποκρουστική και στάσιμη, σαν σε τέλμα.
Όμως, αν θέλετε, υπάρχει και μια άλλη εξήγηση. Η αρχαία ελληνική γλώσσα μιλιέται ακόμα και σήμερα αυτούσια! Εντάξει, ίσως όχι η ακριβής αττική διάλεκτος που επικράτησε ως ισχύουσα από τις πηγές, αλλά η ελληνιστική κοινή που έδωσε πολλά από τα εκκλησιαστικά κείμενα. Μιλιέται λοιπόν, ακούγεται, κάθε μέρα ζωντανά στις ακολουθίες της Εκκλησίας. Και μπορεί να μην υπάρχει συνομιλία, διάλογος (αν εξαιρέσουμε κάποιους σύντομους ιερέα – ψάλτη) και μπορεί ακόμα και να μην καταλαβαίνει και πολύς κόσμος ακριβώς τα λεγόμενα. Αυτό σημαίνει ότι η λειτουργία γίνεται σε μια νεκρή γλώσσα;
Μα η Εκκλησία είναι μια ζώσα παράμετρος της ελληνικής κοινωνίας, ένα πολύ σημαντικό μέρος της ταυτότητας του Έλληνα, και αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, όσο κι αν κάποιος αρνείται την Ορθοδοξία: την αλληλεξάρτησή της (σχεδόν ταύτισή της) με τον ελληνισμό δεν μπορεί να την αρνηθεί. Άρα, η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων έχει ένα κομμάτι της ζωής του, στο οποίο μιλιέται ζωντανά η γλώσσα των προγόνων του! Και όσες προσπάθειες έγιναν για να γίνεται η θεία λειτουργία στη νέα ελληνική απέτυχαν παταγωδώς προκαλώντας ταυτόχρονα άφθονο γέλιο: πώς θα πει ο ιερέας «άνω σχώμεν τας καρδίας»;
Το τελευταίο σχόλιο αφορά την - μάλλον άστοχη, αν μη ρατσιστική –στάση των νεκρολογούντων την αρχαία ελληνική απέναντι σε όσους υποστηρίζουν το αντίθετο. Με λίγα λόγια, θεωρούν «κτήμα» των ειδικών τη γλώσσα, καθώς ισχυρίζονται ότι η πλειοψηφία αυτών που προσπαθούν να τεκμηριώσουν ζωντανή σχέση νέας – αρχαίας είναι άσχετοι με το αντικείμενο, είναι π.χ. γιατροί, φυσικοί, μαθηματικοί, καλλιτέχνες. Δηλαδή δεν έχει την ικανότητα ένας μη ειδικός να στοιχειοθετήσει με πολύ κόπο μια άποψη για τη γλώσσα; Και αποκλείεται εκ των προτέρων αυτή η άποψη να είναι βάσιμη, μόνο και μόνο επειδή δεν είναι «ειδικός»; Μα και ο Μάικλ Βέντρις που διάβασε τη γραφή γραμμική β’ και την απέδειξε ελληνική ένας ερασιτέχνης ήταν! Και οι ποιητές; Είναι άραγε «ειδικοί»; « Πιστεύω ότι η ελληνική γλώσσα είναι μία. H αρχαία, η νεωτέρα, οι ντοπιολαλιές είναι γλώσσα μία» (Ν. Εγγονόπουλος).
Γενικότερα, μου φαίνεται άσχημο να προσπαθούμε να αποβάλλουμε – σαν μίασμα – ό, τι μας δένει με το παρελθόν, να ντρεπόμαστε επειδή θέλουμε να επιβιώνει προσαρμοσμένο θετικά στο σήμερα. Να ντρεπόμαστε να περηφανευτούμε για το παρελθόν αυτού του τόπου, μήπως και στενοχωρηθούν μερικοί, μήπως φανούμε εθνικιστές. Το αριστοτελικό μέτρο, η μεσότητα, δείχνει το δρόμο της ψύχραιμης, εμπεριστατωμένης στήριξης των πολιτισμικών μας στοιχείων. Ούτε στις υπερβολές, τους φανατισμούς και τους φαντασιόπληκτους αρχαιολάτρες, αλλά ούτε και στους κοντόφθαλμους αρνητές της ελληνικής συνέχειας στο διάβα των αιώνων. «Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα» (Γ. Σεφέρης).

▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓


 Πεζόδρομος Αγίων Αναργύρων, Ψυρρή, Αθήνα. Στη Νιγρίτα, πότε;

«ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΙΓΡΙΤΑ, ΤΗΣ ΒΙΣΑΛΤΙΑΣ», μέρος β’ (03 12 2010)

Η συνέχεια του έργου του Η.Χ. Παπαδημητρακόπουλου
από τις εκδόσεις «Στιγμή».




Ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος έκλεισε το πρώτο μέρος της αφήγησής του «για τη Νιγρίτα της Βισαλτίας» λέγοντας ότι μετά το 1958 δεν ξαναπάτησε το πόδι του στα μέρη μας. Το δεύτερο μέρος όμως, ξεκινά μεταφέροντάς μας 38 χρόνια μετά, στα 1997, οπότε και θα μας ξανατιμήσει, εμάς και άλλα μέρη της Βισαλτίας. Ας τον ακολουθήσουμε:
«ΜΟΝΟ ΕΦΕΤΟΣ τον Απρίλη, ήτοι μετά 38 χρόνια, καθώς βρισκόμουν στη Θεσσαλονίκη ένιωσα έντονα την επιθυμία να ξαναδώ εκείνα τα μέρη. Πήρα ένα φίλο μου νευρολόγο (και παληό μαθητή της Στρατιωτικής Ιατρικής Σχολής – άρα μας συνέδεαν κοινές μνήμες, και μπορούσαμε να συνεννοηθούμε) και ξεκινήσαμε. Ψιλόβρεχε – και η εθνική οδός Θεσσαλονίκης - Σερρών, με νέα χάραξη τώρα, αλλά και πάλι μια απέραντη παγίδα, εθνική λαιμητόμος χωρίς διαχωριστικές νησίδες, στηθαία, μπάρες κ.λπ. Αναγνώριζα τους χώρους που είχα κινηθεί, και χάρηκα που εντόπισα τις χαραδρώσεις του Τσέρες, όπου το φθινόπωρο του 1958, σε μία άσκηση του συντάγματος, είχα απολαύσει τα ωραιότερα βατόμουρα του βίου μου.
Στην Νιγρίτα φθάσαμε μεσημεράκι. Η βροχή δυνάμωσε -και οι συνθήκες ήταν ιδεώδεις για επανασύνδεση με το μακεδονικό τοπίο. Εισήλθα από το χωριό Τερπνή, και το πρώτο πράγμα που συνάντηση ήταν (φυσικά) το στρατόπεδο. Περίπου έρημο, περίπου αφημένο, πιο φοβερό από άλλοτε.
Η πόλη εξίσου άσχημη. Στο κέντρο της, τώρα, λίγες πολυκατοικίες, τράπεζες, το νεότευκτο και με χαρούμενα χρώματα βαμμένο δημοτικό ξενοδοχείο «Η ΓΕΡΑΚΙΝΑ», η στρατιωτική λέσχη, και στην πιο περίοπτη θέση το ωραίο μνημείο της εθνικής αντίστασης.
Σε δύο σημεία της πόλης, εγκαταλελειμμένα, πανάθλια, μάρτυρες μιας μίζερης και πικρής εποχής τα (μή) λυόμενα οικήματα των αξιωματικών,, από κυματοειδή, σκουριασμένη λαμαρίνα, στοιχειώνουν παράλογα τον χώρο.
Αναζητήσαμε – δια καταλλήλων ερωτήσεων σε καλοθρεμμένους διερχόμενους αστούς- το κορυφαίο μπουγατσατζίδικο: μέχρις ότου βγουν τα καυτά ταψιά, παρατηρούσα την πελατεία. Λίγοι από τα διπλανά χωριά, και οι πιο πολλοί μαθητές. Ηλίου φαεινότερον, ότι αυτό ήταν όλο κι όλο το μεσημεριανό τους. Από τον καθρέφτη έβλεπα ένα ζευγαράκι μαθητών ο νέος, όταν ήρθε ο λογαριασμός, έβαλε το χέρι στην τσέπη και μετρούσε (με τρόπο) τα λεφτά του: θέλησε να πληρώσει και τις μπουγάτσες που έφαγε η κοπέλα, εκείνη κατάλαβε και δεν δέχτηκε.
Για την επιστροφή είχαμε διάφορες επιλογές – να ξαναπάρουμε τον ίδιο δρόμο, ή να πάμε στης Σέρρες, ή να κατέβουμε προς Μαυροθάλασσα και Αμφίπολη και από εκεί να ακολουθήσουμε την εθνική οδό ( και επίσης γνωστή λαιμητόμο) Καβάλας - Θεσσαλονίκης (διερχόμενοι και από το Οφρύνιον, που ύμνησε ο Φ. Δ. Δρακονταειδής), ή να διασχίσουμε τα Κερδύλια, περνώντας και από την περίφημη διάβαση Σκεπαστού, διάβαση η οποία είχε ταλαιπωρήσει κατά καιρούς στρατεύματα και επιτελείς. Προτίμησα αυτήν ακριβώς τη λύση, και για να ξαναδώ τα μέρη, αλλά και γιατί έτσι θα μπορούσαμε να περάσουμε και από τον Σοχό∙ ο φίλος μου ήθελε ασμένως να τον επισκεφθεί, μετά που διάβασε το βιβλίο της Ζυράννας Ζατέλη Και με το φως του λύκου επανέρχονται.
Ο δρόμος ήταν έρημος, η βλάστηση μάλλον αδιάφορη, το τοπίο αυχμηρό, άξενο, παρέπεμπε αόριστα σε χρόνους παρωχημένους.
Άρχισα να διηγούμαι το περιστατικό, που συνέβη σε μία άσκηση του 1959: ακλουθούσα με το ασθενοφόρο, στο τέλος της φάλαγγας, όταν ο αγγελιοφόρος με ειδοποίησε να περάσω μπροστά. Υπέθεσα ότι θα συνέβη κάποιο ατύχημα, και έφθασα με σχετική ανησυχία. Βρήκα το επιτελείο στην άκρη του χωματόδρομου να παρατηρεί ένα μεγάλο πουρνάρι, από τα κλαδιά του οποίου κρεμόντουσαν δεκάδες πολύχρωμα κουρέλια. Με ρώτησαν αν ξέρω τι σημαίνουν αυτά.
Ένιωσα αμήχανος – δεν ήξερα, όφειλα όμως να απαντήσω…. Στην απέναντι μεριά του δρόμου είδα κάποιο προσκυνητάρι, και άρχισαν να λέω, αυτοσχεδιάζοντας, κάτι αόριστα και μεγαλόστομα για πανάρχαιες λατρείες, για τοτεμικές επιβιώσεις και άλλες μπούρδες, ώσπου στο τέλος (αυτοκουρδιζόμενος) παρομοίωσα το δέντρο με πρωτόγονο μανουάλι – και άρα (επείπα με ανακούφιση) πρόκειται για ένα λατρευτικό δέντρο, για κάτι που ξορκίζει ή αποτρέπει το κακό κ.ο.κ.
Δεν είχα τελειώσει την παραπάνω διήγησή μου, όταν ξαφνικά, μετά από μια πολύ κλειστή δεξιά στροφή, έμεινα άφωνος: το παλιό πουρνάρι είχε γίνει ένα μεγαλοπρεπές δέντρο, έτοιμο να καταστεί βασιλική δρυς, έχοντας δίπλα του δύο αρκετά μεγάλα, άλλα πουρνάρια. Από τα κλαδιά όλων κρεμόντουσαν αναρίθμητα χρωματιστά κουρελάκια, ράκη παλαιά ρούχα, αλλά και (λόγω ευημερίας, πλέον) ολόκληρα κομμάτια από μάλλινα πουλόβερ, μπλούζες, πουκάμισα, πετσέτες κ.λπ. Απέναντι το μικρό προσκυνητάρι είχε μεταβληθεί σε χαριτωμένο εξωκκλήσι, αφιερωμένο στην Αγία Παρασκευή.
Σταματήσαμε και, προφυλαγμένοι κάτω από ένα τσιμεντένιο στέγαστρο, αρχίσαμε να φωτογραφίζουμε τον χώρο. Σε λίγο, όταν ο φίλος μου βγήκε από το ξωκκλήσι, στο οποίο είχε μπει μετά τις φωτογραφήσεις, εισήλθα εγώ. Στο μισοσκότεινο και παγωμένο εσωτερικό μόλις μπορούσε κανείς να διακρίνει τα εικονίσματα, φωτισμένα από τρία κεράκια, όλως προσφάτως αναμμένα. Σε μία κόχη του τοίχου πήρε τότε το μάτι μου ένα τσαλακωμένο και καταλαδωμένο τετράδιο, όπου οι διερχόμενοι, με μισοσβησμένα ορνιθοσκαλίσματα, συνήθως με μολύβι, σημείωναν τα ονόματα για τα οποία επιθυμούσαν να αναπέμψει ευχή ο ιερέας, σε κάποια παράκληση, ή λειτουργία. Στην τελευταία σελίδα ο γραφικός χαρακτήρας άλλαζε άρδην, γινόταν αιφνιδίως άψογος, ανήκε σε άτομο μορφωμένο, εθισμένο στη τελετουργία της γραφής,
Πλησίασα το τετράδιο στο μανουάλι με τα αναμμένα κεριά και δεν άργησα να αναγνωρίζω τα ονόματα των οικείων του συνταξιδιώτη μου, γραμμένα το ένα κάτω από το άλλο:
Γεώργιος,
Ελένη,
Κατερίνα.»

Δια την αντιγραφήν:
http://proskynhths.blogspot.com/
tezjorge@yahoo.gr


▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓


 Πεζόδρομος Παλαιόκαστρου, Φθιώτιδα. Στη Νιγρίτα, πότε;

«ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΙΓΡΙΤΑ, ΤΗΣ ΒΙΣΑΛΤΙΑΣ», μέρος α’ (26 11 2010)

Τι είδε ένας στρατιωτικός γιατρός στη Νιγρίτα το 1958

Ο τόπος που ζούμε είναι για τον καθένα μας ο ομφαλός της γης. Είναι μια επέκταση του εαυτού μας και είναι φυσικό η εικόνα που έχουμε σχηματισμένη για αυτόν να είναι εξωραϊσμένη. Για να μπορέσουμε λοιπόν να έχουμε μια πιο αντικειμενική προσέγγιση, θα πρέπει να δούμε μέσα από τα μάτια των άλλων. Η ΦτΒ είχε δημοσιεύσει κάποτε σε συνέχειες αποσπάσματα από το έργο του περιηγητή Abbott, σχετικά με το πέρασμά του από τη Νιγρίτα. Και αυτή η στήλη είχε αναδημοσιεύσει κείμενα εφημερίδων της Θεσσαλονίκης, στα οποία οι απεσταλμένοι τους – σε μάλλον χαρωπό ύφος που εξήρε την επαρχία – περιέγραφαν τις ομορφιές του κάμπου.
Σήμερα και την άλλη βδομάδα θα δημοσιεύσουμε μιαν άλλη ματιά∙ την εικόνα που σχημάτισε για τον τόπο μας ο διηγηματογράφος/δοκιμιογράφος Η.Χ. Παπαδημητρακόπουλος, ο οποίος υπηρέτησε στη Νιγρίτα ως στρατιωτικός γιατρός το 1958. Τις εμπειρίες του από τις πόλεις που υπηρέτησε τις κατέγραψε στο έργο του «Τόποι τέσσερεις», που κυκλοφόρησε το 1996 και αναδημοσιεύτηκε εμπλουτισμένο, ως «Τόποι τέσσερεις συν τρεις» το 2001 από τις εκδόσεις Στιγμή. Ας δώσουμε βάση στη ματιά του Άλλου κι ας προβληματιστούμε (οι υπογραμμίσεις δικές μου):
«Διαπιστώνω με κάποια έκπληξη (σχεδόν με ανησυχία) ότι τα γεγονότα και οι ιστορίες που αρχίζω να διηγούμαι, έλαβαν χώραν σε καιρούς απώτατους, δηλαδή πριν από μισόν αιώνα. – ή και παραπάνω. Τρομάζω τότε, γιατί σκέφτομαι πως όλα αυτά μοιάζουν λίγο με φληναφήματα αποστράτων και, γενικώς, συνταξιούχων, που τους βλέπουμε τα πρωινά να πηγαίνουν βόλτα μέχρι την πλατεία, ή το παρκάκι της γειτονιάς, και αφού κατουρήσουν και ανακουφιστούν (ενίοτε σε κάποιον θάμνο, ή και σε κάνα δέντρο), διαβάζουν όρθιοι γύρω από τα περίπτερά τους τίτλους των εφημερίδων, σχολιάζουν και αποδοκιμάζουν εν γένει τα καθ΄έκαστα, στο τέλος κάθονται στο παγκάκι, εκφράζουν συνεχείς ευχές υπέρ υγείας και μακροημερεύσεως αλλήλων (μερικοί εναβρύνονται μάλιστα να προβάλλουν εαυτούς ως τέρατα υγείας και ακάματους μπήχτες) και, τέλος, αρχίζουν να διηγούνται ποικίλες ιστορίες, για τις οποίες ουδείς ενδιαφέρεται και ουδείς, άλλωστε, ακούει – δεδομένου ότι το συγκεκριμένο αυτό τμήμα του πληθυσμού παρουσιάζει και έκδηλη βαρηκοΐα… Τέλος πάντων.
Τον Απρίλιο, λοιπόν, του 1958, μετά την περιπετειώδη παραίτηση μου από τις τάξεις του Στρατεύματος (περί αυτών ενδεχομένως άλλοτε…), επιχειρούμε να οργανώσουμε το πρώτο σπιτικό μας, νοικιάζοντας ένα ωραίο αγροτόσπιτο στο χωριό Ζαρκαδιά του νομού Καβάλας (χωριό κείμενο στις υπώρειες του όρους Λεκάνη, και φημισμένο για τα εξαίρετα αρωματικά καπνά του), όπου η γυναίκα μου διορίστηκε αγροτικός - επί θητεία- ιατρός. Ακολούθησε ο ανάλογος διορισμός μου στον υποκείμενο κάμπο της Χρυσούπολης, με έδρα το Χρυσοχώρι και ακτίνα τα διπλανά χωριά Άγιασμα, Χαϊδευτό κ.λ.π. (Λίγα χρόνια αργότερα ο Πεντζίκης, οσάκις αντίκριζε διερχόμενος τη σχετική πινακίδα στον δρόμο, αναφωνούσε αιφνιδίως Χαϊδευτό! Και προσποιόταν ότι χαϊδεύει τους διπλανούς του….).
Η πελατεία, της Νιόβης κυρίως, ήταν ο κόσμος του χωριού που δούλευε στα καπνοχώραφα. Και επειδή η δουλειά στα καπνά αρχίζει υποχρεωτικά πριν από την ανατολή του ήλιου, οι ασθενείς (η οι επιθυμούντες γενικά κάποια τόνωση, εν όψει της εξαντλητικής δουλειάς) πλάκωναν αξημέρωτα, καθισμένο ευγενικά στην ωραία περίκλειστη αυλή του σπιτιού μας, παρέα με το σκύλο μας, τον Αλατζά, που είχαμε στο μεταξύ αποχτήσει.
Το ίδιο το χωριό ρήμαζε. Ο κλήρος μικρός, τα καπνά δεν είχαν τιμή, η εκμετάλλευση από τους καπνέμπορους της Καβάλας και της Θεσσαλονίκης ήταν αυτόχρημα ληστρική, οι νέοι έφευγαν εργάτες στην Γερμανία και το Βέλγιο, στις κατακόμβες των ανθρακωρυχείων του Σαρλερουά.
Ζούσαμε εν γαλήνη. Πλην η Πατρίς, ούσα συνεχώς εν κινδύνω, και ερειδόμενη στο γεγονός ότι δεν είχε εισέτι υπογραφεί η συνθήκη ειρήνης με την Αλβανία για τον πόλεμο του 1940 (υπεγράφη δεκαετίες αργότερα!), ανακάλεσε τους παραιτηθέντες, ως εφέδρους εκ μονίμων, και τον Ιούνιο του ιδίου έτους 1958 μάζεψα τα λιγοστά υπάρχοντά μου και, μέσω Θεσσαλονίκης και εν συνεχεία Σερρών, με τα άθλια λεωφορεία της εποχής που, επί ώρες, διέσχιζαν τους στενούς εκείνους δρόμους με τις άπειρες στροφές (οι εισπράκτορες μαζί με τα εισιτήρια που έκοβαν μοίραζαν και χαρτοσακούλες για τον εμετό) έφθασα στη Νιγρίτα, όπου είχα τοποθετηθεί γιατρός του εκεί συντάγματος πεζικού και διοικητής του 16ου λόγου υγειονομικού. Αργά το βράδυ, τριγυρνώντας στους δρόμους της πόλης, έφθασα και στον κινηματογράφο της: μέσα σε κινητό διαφημιστικό πλαίσιο, προστατευμένες – ως συνήθως - από κοτετσόσυρμα (για το ενδεχόμενο κλοπής), είδα φωτογραφίες του Κώστα Χατζηχρήστου από την προβαλλόμενη ταινία Ο Ηλίας του 16ου!
Μέχρις ότου απαγκιστρωθεί από την Ζαρκαδιά η γυναίκα μου, νοικιάσαμε με έναν ομοιοπαθή συνάδελφο δύο δωμάτια σε ένα προσφυγικό σπιτάκι στην άκρη της πόλης, κοντά στο στρατόπεδο: Θυμάμαι ακόμη, με δέος, το πρωινό πλύσιμο από το βρυσάκι στον ημιϋπαίθριο χώρο, όπου με θέριζε το κρύο και η υγρασία – καθώς και το σκυλί, απέναντι, που γαύγιζε αγρίως ολόκληρη τη νύχτα.
Αναζήτησα κάποιο ύψωμα, ώστε να δω την περιοχή από ψηλά. Τελικά αναρριχήθηκα στο καμπαναριό της εκκλησίας: ο κάμπος ηπλούτο επικλινής (και εδώ), και η θέα του με παρέλυσε.
Στο βάθος του ορίζοντα, πέρα από το Στρυμόνα, μέσα σε μία θολή πάχνη, τα όρη της Βροντούς, και το Μενοίκιο, δεξιά το μεγαλοπρεπές Παγγαίο – κυρίως, όμως, ο Βερτίσκος και τα Κερδύλια: τόποι σχεδόν ιεροί, πεδία φοβερών μαχών ανά τους αιώνες, δηώσεων, εκτελέσεων, καταστροφών και άνευ ορίων ηρωικών πράξεων, σχημάτιζαν μια ασφυκτική μέγγενη, όπου ένοιωθα τελείως εγκλωβισμένος.
- Τι, θα με φάει ο κάμπος, ψιθύρισα.
Το στρατόπεδο ήταν αρκετά μίζερο: τα δένδρα του λίγα, τα κτήρια παλιά, το διοικητήριο γυμνό, το μικρό αναρρωτήριο με στοιχειώδη μέσα. Λίγο πιο πέρα, οι σταύλοι με τα μουλάρια…. Τα καημένα τα ζώα: διαφαινόταν, ήδη, πως πλησίαζε το τέλος τους (κάνεις δεν ήξερε σε τι χρησίμευαν πλέον), και τα τάγματα ημιονηγών είχαν καταντήσει μονάδες τοποθετήσεως των χαρακτηρισμένων οπλιτών∙ σε πολλούς διανοούμενους (και άλλους αριστερούς της εποχής) ανετίθετο η περιποίηση και η σαγή αυτών των μοναχικών και μελαγχολικών ζώων.
Υπήρχαν, μέσα στην πόλη, και μερικά αθλιότατα, ενδιαιτήματα αξιωματικών. Δήθεν λυόμενα, από κυματοειδή λαμαρίνα, άβαφη και χωρίς ίχνος μόνωσης, με στέγη από τον ίδιο υλικό, φούρνοι το καλοκαίρι, ψυγεία τον χειμώνα – και επί πλέον να τρίζουν φριχτά σε κάθε μεταβολή της θερμοκρασίας. Ένα βαρέλι πετρελαίου, κομμένο στη μέση, επείχε θέση σόμπας καυσοξύλων. Τέτοια κωλόσπιτα ξεφύτρωναν άφθονα, τότε, στις διάφορες φρουρές, λεγόταν δε μετ’ επιτάσεως ότι ο εργολάβος, που τα εγκαθιστούσε, ήταν γιος αρχηγού του Επιτελείου. Δεν αποδείχθηκε, καθώς προέβλεψε ο ποιητής….
Από την Νιγρίτα θυμάμαι λίγα πράγματα – το παζάρι, συνήθως υπό βροχήν, τα άσχημα και αδιάφορα σπίτια, τον κάμπο με τις υπέροχες εικόνες των γυμνών δένδρων τον χειμώνα και τα κοπάδια με τα βοοειδή που έβοσκαν στις έρημες εκτάσεις, τις αλκαλικές θερμοπηγές της με τις πρωτόγονες λουτρικές εγκαταστάσεις, τα φοβερά Αναστενάρια στις 21 Μαΐου στο χωριό Αγία Ελένη, τις ομίχλες, το κρύο, την υγρασία, τις μεγάλες ζέστες. Θυμάμαι με συγκίνηση δύο φίλους που απόχτησα εκεί και πέρασα μαζί τους πολλές από τις δύσκολες ώρες- τον οδοντίατρο Σωκράτη Κοκκίνη, νέον, φιλόδοξο, με πάθος για την άρτια εκτέλεση της δουλειάς του, και τον ιατρό Μικέ Μαρκαδάκη, ερασιτέχνη ζωγράφο ο οποίος (στις ελάχιστες ελεύθερες ώρες του) βυθιζόταν σε – μεταφυσικές- εικαστικές αναζητήσεις. Πέθαναν πρόωρα και οι δύο – και δεν ξεχνώ το ήρεμο χαμόγελό τους.
Το φθινόπωρο ήρθε η γυναίκα μου, νοικιάσαμε ένα υπερυψωμένο ισόγειο στον κεντρικό δρόμο και οργανώσαμε στοιχειωδώς το σπιτικό μας. Μοναδική ψυχαγωγία στην Νιγρίτα παρέμενε το διάβασμα, η μουσική από ένα μισοξεχαρβαλωμένο ραδιόφωνο (μουσική, εννοείται, που μπορούσαμε να πιάσουμε μόνο από σλάβικους σταθμούς) και τα σύντομα ταξίδια στη Θεσσαλονίκη, όπου σε λίγο η Νιόβη άρχισε ειδικότητα παιδιατρικής.
Την περίοδο εκείνη άρχιζε ν ανατέλλει και το αστέρι του Μπόστ, ο οποίος εικονογραφούσε (τρόπος του λέγειν) στο περιοδικό Ταχυδρόμος τις «Σταυροφορίες» του Τσιφόρου. Το χιούμορ του Μποστ με συνάρπαζε, και του έγραψα σχετικά: εκείνος έσπευσε και μου απάντησε, χαρίζοντας κου ταυτοχρόνως ένα μεγάλο σκίτσο του με σινική, όπου ο σταυροφόρος της εικόνας συνομιλεί στον υπότιτλο με την φλογέραν του βασιλιά…
Δεν μείναμε πολύ στη Νιγρίτα. Σύντομα ήρθε ο διορισμός της γυναίκας μου για την Καβάλα, και ακολούθησε και η δική μου μετάθεση εκεί- μετάθεση που επιτεύχθηκε υπό συνθήκες απολύτως μυθιστορηματικές… Στην Νιγρίτα δεν ξαναπάτησα το πόδι μου».
Άραγε αυτό το τελευταίο είναι αλήθεια; Η απάντηση (και η συνέχεια) την επόμενη εβδομάδα.

Δια την αντιγραφήν:
http://proskynhths.blogspot.com/
tezjorge@yahoo.gr


▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓


 Πεζόδρομος Αγίου Νικολάου, Πάτρα. Στη Νιγρίτα, πότε;

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΣ ΤΟΥ 2000… (19 11 2010)

Πώς η γραφειοκρατία και η απανθρωπιά ξετινάζουν ψυχικά και οικονομικά μια οικογένεια.

Πιαστήκαμε τον τελευταίο καιρό με τις εκλογές και αναγκαστικά αφήσαμε την επικαιρότητα απ’ έξω. Όμως οφείλουμε να σχολιάσουμε κάποια γεγονότα που αποδεικνύουν την αθλιότητα αυτού που αυτάρεσκα θέλουν να ονομάζουν «κοινωνικό κράτος πρόνοιας».
Πρώτα ήταν η αχαρακτήριστη απόφαση του Μεγάλου Ασφαλιστικού Ταμείου σχετικά με τη χορήγηση σε διαβητικούς ειδικών παπουτσιών, τα οποία θα καθυστερούσαν έως και δύο χρόνια το κόψιμο των ποδιών. Το πρότυπο ασφαλιστικό Ίδρυμα απέρριψε τις χρόνιες αιτήσεις των ενδιαφερομένων για κάλυψη αυτών των εξόδων με την ανατριχιαστική δικαιολογία ότι το κόστος είναι υψηλότερο από το αναμενόμενο όφελος! Δηλαδή, οι ασθενείς που θα είχαν τα ποδαράκια τους για δυο επιπλέον χρόνια (και Κύριος οίδε τι θα μπορούσε η επιστήμη να πετύχει μέσα σε μια διετία) δεν μετράει μία μπροστά στα έξοδα του ταμείου για τα ειδικά παπούτσια
Και πριν κατακάτσει ο κουρνιαχτός από το εγκληματικό χαρτί του Μεγάλου Ταμείου, πριν ακόμα σβηστεί από τη μνήμη μας ο θάνατος του μικρού από τη Μυτιλήνη που η Μεγάλη Τράπεζα δεν εκταμίευε τα χρήματα που μαζεύτηκαν λόγω «παράνομου εράνου», τώρα, να σου πάλι μπροστά μας, και μάλιστα πολύ κοντά μας, το απάνθρωπο.
Ένα κοριτσάκι από τα μέρη μας γεννήθηκε με καρδιακά προβλήματα πριν επτά μήνες και πέρασε όλη τη σύντομη ζωή του μέσα στο νοσοκομείο. Οι επέμβαση που έγινε στην καρδιά του παιδιού απέτυχε και η μόνη λύση ήταν η εγχείριση στο εξωτερικό με μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας (90%), αρκεί να γινόταν άμεσα.
Όμως το όλο εγχείρημα ήταν πολυέξοδο. Το Μεγάλο Ασφαλιστικό Ταμείο, για να καλύψει κάποια έξοδα έπρεπε να πάρει από το Μεγάλο Νοσοκομείο χαρτί, που να είναι έτσι διατυπωμένο ώστε να εμπίπτει στη σχετική νομοθεσία. Κι εδώ έρχεται η αναλγησία της γραφειοκρατίας. Η διοίκηση του νοσοκομείου πεισματικά αρνείται ένα τέτοιο χαρτί. Έτσι, γονείς και συγγενείς ξεκινάν έναν αξιοπρεπή μαραθώνιο μέσα στην αγωνία τους για να μαζέψουν το ποσό χιλιάδων ευρώ που απαιτείται για την ελπίδα σωτηρίας του παιδιού τους.
Τι να πρωτοσκεφτεί ο αναγνώστης, ο φίλος, ο συγγενής, ο παντελώς άγνωστος; Γιατί ένα παλιόχαρτο που δεν συντάσσεται όπως πρέπει φτάνει να στερήσει τη ζωή ενός ανθρώπου; Τι άλλο μπορείς να σκεφτείς από το ότι η διοίκηση του Μεγάλου Νοσοκομείου, αν δώσει ένα τέτοιο χαρτί, είναι σαν να υπογράφει δήλωση ανικανότητας. Ένα μεγάλο πλήγμα δηλαδή, στο κύρος και στα πιθανά κονδύλια που λαμβάνει το Μεγάλο Νοσοκομείο. Έτσι, για να μη διακινδυνέψουν τη φήμη τους, άφησαν μια οικογένεια να βολοδέρνει για να μαζέψει τα απαραίτητα χρήματα, αφού πρώτα έχασε πολύτιμο χρόνο.
Η Μαρία Ελένη ξεψύχησε λίγο πριν προσγειωθεί το αεροπλάνο στη Βοστώνη… Για τους ανάλγητους γραφειοκράτες δεν θα είναι παρά μια «παράπλευρη απώλεια»… Η φήμη τους σώθηκε (;)… Η ανθρωπιά τους;
Συλλυπητήρια στους γονείς για την απώλειά τους, αλλά και σε όλους μας για την αφασία των φορέων του ελληνικού κρατιδίου που ανεχόμαστε.

http://proskynhths.blogspot.com/
tezjorge@yahoo.gr


▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓


 Πεζόδρομος, Κιλκίς. Στη Νιγρίτα, πότε;

 Τα συγχαρητήρια στο νέο Δήμαρχο και το δημοτικό Συμβούλιο. Σιδεροκέφαλοι και είθε να εργαστείτε με ζήλο για τον ταλαιπωρημένο τόπο.

 Μέχρι και στη Θεσσαλονίκη ήρθαν τα πάνω-κάτω. Κρυφό χαρτί του Μπουτάρη ο … Άνθιμος!

 Νοέμβριος και άνθισαν οι πασχαλιές! Αποσυντονίστηκε κι η φύση απ’ τις λιακάδες.

ΠΕΡΙ ΕΚΛΟΓΩΝ (12 11 2010)

Λίγες σκέψεις για τις νέες συνθήκες του Καλλικράτη

Μερικές σύντομες σκέψεις, μετά την πρώτη Κυριακή των εκλογών και οδεύοντας προς τη δεύτερη και καθοριστική για τα δημόσια πράγματα του τόπου μας:
α) ο Καλλικράτης τελικά φάνηκε ότι δεν ήταν εύκολο πράγμα, ούτε για να σχεδιάσει κανείς τα πλάνα του, ούτε για να εκτιμήσει και να προβλέψει αποτελέσματα. Και ενώ μέσα στη Νιγρίτα ο κ. Βλαδίκας βγήκε πρώτος με βραχεία κεφαλή, στα συνολικά αποτελέσματα κατετάγη τρίτος με μεγάλη απόσταση από τους δύο πρώτους, και συνεπώς έμεινε εκτός δευτέρου γύρου. Κατά τα φαινόμενα λοιπόν, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι οι δύο πρώτοι συνδυασμοί (Μήκα – Καλαϊτζής) ήταν αυτοί που – πέραν των άλλων – κατάφεραν να στελεχώσουν τα ψηφοδέλτιά τους με τέτοιο τρόπο, ώστε να διαθέτουν μια δυναμική εξίσου σημαντική σε όλα τα χωριά του νέου Δήμου.
β) από αυτή την πρώτη σκέψη αφορμάται και η επόμενη. Οι συζητήσεις για τον αγώνα του δεύτερου γύρου δείχνουν τον νιγριτινό κόσμο διχασμένο και ανίκανο να αντιληφθεί ή να δεχτεί τη νέα κατάσταση που παγιώνεται με τον Καλλικράτη. Υπάρχει ένα πολύ σοβαρό ενδεχόμενο να έχουμε για πρώτη φορά Δήμαρχο στη Νιγρίτα έναν μη νιγριτινό. Και δεν εννοώ μη νιγριτινό στην καταγωγή, αλλά ότι προέρχεται από δημαρχιλίκι όμορου Δήμου. Αυτό ξενίζει μερικούς – ακόμα και μη οπαδούς της κ. Μήκα – και είναι πολύ πιθανό ο συνδυασμός της να αποκομίσει ψηφοδέλτια, έστω και με αυτό το κριτήριο.
Φυσικά ένας μη νιγριτινός Δήμαρχος είναι κάτι αναμενόμενο με τις νέες καλλικρατικές συνθήκες. Κι αν δε γίνει φέτος, τίποτα δεν αποκλείει να συμβεί στο μέλλον. Το σωστό βέβαια είναι να αποφασίζουμε με άλλα κριτήρια αξιολόγησης και όχι με την καταγωγή. Θα δοκιμάσουμε όλοι μας τον Καλλικράτη, αυτή τη διεύρυνση του Δήμου και θα μετρήσουμε τα υπέρ και τα κατά μέσα στην – σχεδόν – τετραετία, είτε με τον έναν είτε με τον άλλον Δήμαρχο. Το ζητούμενο είναι, όποιος κι αν βγει, να φροντίσει για όλα τα δημοτικά διαμερίσματα, αναλογικά πάντα με την ισχύ του καθενός, και όχι να μεροληπτεί προς όφελος ενός. Αν και, σχεδόν όπου υφίσταται ένωση (πόλεων, κρατών, κ.λπ.), βλέπουμε να υπερτερούν οι μεγάλες δυνάμεις και να παίρνονται αποφάσεις με γνώμονα να προτάσσεται ή να μη θίγεται το δικό τους συμφέρον.
γ) αφού λοιπόν φτάσαμε στο σημείο να αποφασίζουν οι κάτοικοι άλλων χωριών για το ποιος θα διοικεί τους υπόλοιπους, δε μας ξενίζει και το φαινόμενο των ετεροδημοτών, ένα φαινόμενο διττό. Από τη μια, η απόφαση να ψηφίζει κάποιος στον τόπο καταγωγής και όχι διαμονής του, είναι μια προσωπική απόφαση διατήρησης του ομφάλιου λώρου με την πατρίδα, μια αφορμή για να επιστρέψει στη γενέθλια γη μια – δυο φορές στην τετραετία. Είναι μια αίσθηση του ανήκειν, μια συνείδηση καταγωγής, που αντανακλά ίσως το ότι ενδόμυχα αισθάνεται ξένος στον τόπο που του έλαχε να ζει. Από την άλλη όμως, έχει το δικαίωμα να αποφασίζει αυτός με την ψήφο του για Δημάρχους, συμβούλια, πολιτικές που δεν θα τον αγγίξουν, αλλά θα τις λουστούν οι υπόλοιποι; Και δεν τον ενδιαφέρει αυτήν την ψήφο, αυτό το δικαίωμα επιλογής, να το έχει για τον τόπο που ζει, που εργάζεται, που κινείται;
δ) το ζήτημα αυτό βέβαια είναι θεωρητικό, σχεδόν φιλοσοφικό. Γιατί αν δούμε την εικόνα της πόλης μας το Σάββατο και την Κυριακή των εκλογών, δεν έχουμε κανένα δίλημμα: Ναι στις εκλογές! ναι στους ετεροδημότες! Ας αποφασίζουν αυτοί για μας! Δεν μπορούσαμε να έχουμε αυτή την κοσμοπλημμύρα πιο συχνά; Να γεμίσει η Νιγρίτα – και το κάθε χωριό – με τα ξενιτεμένα παιδιά της, να γεμίσει κόσμο, ζωή, βαβούρα, κίνηση, γέλια, συζητήσεις. Να μαζευτούν όλοι στο κέντρο και να θαυμάσουν…πεζόδρομο! Με τα λεωφορεία και τα φορτηγά να μποτιλιάρονται από τους παράνομα παρκαρισμένους, να ασφυκτιά ο κόσμος ανάμεσα στα - σιδερένια και πλαστικά – κολωνάκια, να μην κλείνει αυτό το καταραμένο κέντρο ούτε τώρα! Ούτε σε τέτοια αργία, έστω για λίγες ώρες!
ε) όμως η ώρα πλησιάζει. Είτε ο συνδυασμός της κ. Μήκα, είτε αυτός του κ. Καλαϊτζή θα διευθετήσει το θέμα. Η νυν Δήμαρχος είναι σίγουρο ότι θα έχει «δέσει» το συμβούλιό της, ώστε να μην εμφανιστούν οι λιποταξίες της τετραετίας που πέρασε, οι οποίες στην ουσία υπήρξαν φραγμός σε πολλά θέματα. Αλλά και ο διεκδικητής του Δήμου σίγουρα θα έχει εκπονήσει ένα πλάνο για αυτό το ζήτημα, καθώς, όπως είπαμε, είναι από αλλού και ίσως δεν θα έχει τόσο έντονες τις αντιπαραθέσεις με τα ντόπια συμφέροντα. Εύχομαι να μη διαψευστώ, ούτε από τους μεν, ούτε από τους δε…

http://proskynhths.blogspot.com/
tezjorge@yahoo.gr


▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓


 Πεζόδρομος Ελασσόνας. Στη Νιγρίτα, πότε;

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΝΑΥΤΙΛΛΟΜΕΝΟΥΣ (μέρος γ’)(05 11 2010)

Μαθήματα πολιτικής τέχνης από τους μάστορες του είδους: οι Λοκροί του Δημοσθένη.

Ήγγικεν η ώρα, τα ψέμματα τελείωσαν. Μεθαύριο η κάλπη θα αναδείξει το καινούργιο επιτελείο του Δήμου μας. Οπότε και τα μαθήματα προς τους υποψηφίους τελειώνουν σήμερα.
Θέλουμε να λέμε ότι ζούμε σε μια πολιτεία ευνομούμενη. Αυτό το «ευνομούμενη» μπορεί να ερμηνευτεί με δύο τρόπους: μια πολιτεία που έχει καλούς νόμους ή μια πολιτεία που οι νόμοι της εφαρμόζονται καλώς. Άλλο πράγμα το να έχουν θεσπιστεί νόμοι ικανοί να στηρίξουν τον τόπο και άλλο πράγμα οι υπηρέτες των νόμων (δικαστική, πολιτική εξουσία) να τους εφαρμόζει όπως πρέπει: χωρίς διακρίσεις, με τον ίδιο τρόπο για όλους τους πολίτες.
Μπροστά στους νόμους (η Δικαιοσύνη είναι τυφλή) δεν υπάρχει βασιλεύς ή στρατιώτης, ή πλούσιος ή πένης. Άρα γίνεται κατανοητό ότι το ιδανικότερο είναι και να έχουμε και να εφαρμόζουμε σωστά καλούς νόμους. Κι όταν ειδικεύσουμε σε τοπικό επίπεδο, γίνεται αντιληπτό ότι νόμοι είναι και οι εκάστοτε αποφάσεις που θα κληθεί να λάβει το δημοτικό συμβούλιο.
Πώς κρίνεται ικανός κάποιος για να νομοθετήσει, να πάρει αποφάσεις; Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ο Δήμαρχος και το δημοτικό συμβούλιο θα θεσμοθετήσουν προς όφελος του τόπου, θα πάρουν τις α’ ή τις β’ αποφάσεις για το τάδε ή το δείνα θέμα; Συνεδριάζουν π.χ., για τον πεζόδρομο, για τη διευθέτηση του κυκλοφοριακού χάους, για την οικονομική διαχείριση: θα πάρουμε άλλο δάνειο, από ποιον, πώς θα ξεχρεώσουμε ως Δήμος; Σε κάθε θέμα ανοίγονται διάφορες διέξοδοι – τρόποι αντιμετώπισης των προβλημάτων. Ποια απόφαση θα είναι η καλύτερη, θα αποφασίσουμε με σωφροσύνη, με ενδελεχή μελέτη, με ζύγισμα όσων παραγόντων εμπίπτουν στο πεδίο αντίληψής μας, με γνώμονα το κοινό συμφέρον, δίχως κομματικές ή εγωιστικές αγκυλώσεις; Ή θα ψηφίσουμε ελαφρά τη καρδία, χωρίς να μας πολυνοιάζει, αφού ακολουθούμε τις οποιεσδήποτε κομματικές, παραταξιακές ή ατομικές γραμμές;
Πώς θα εξασφαλιστεί η λυσιτελέστερη απόφαση/νομοθέτηση για το κοινό; Την απάντηση θα μας τη δώσει ο Δημοσθένης, μέσα από το λόγο του «Κατά Τιμοκράτους» στα εδάφια 139-140: « Βούλομαι δ' ὑμῖν, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἐν Λοκροῖς ὡς νομοθετοῦσι διηγήσασθαι• οὐδὲν γὰρ χείρους ἔσεσθε παράδειγμά τι ἀκηκοότες, ἄλλως τε καὶ ᾧ πόλις εὐνομουμένη χρῆται. Ἐκεῖ γὰρ οὕτως οἴονται δεῖν τοῖς πάλαι κειμένοις χρῆσθαι νόμοις καὶ τὰ πάτρια περιστέλλειν καὶ μὴ πρὸς τὰς βουλήσεις μηδὲ πρὸς τὰς διαδύσεις τῶν ἀδικημάτων νομοθετεῖσθαι, ὥστ' ἄν τις βούληται νόμον καινὸν τιθέναι, ἐν βρόχῳ τὸν τράχηλον ἔχων νομοθετεῖ, καὶ ἐὰν μὲν δόξῃ καλὸς καὶ χρήσιμος εἶναι ὁ νόμος, ζῇ ὁ τιθεὶς καὶ ἀπέρχεται, εἰ δὲ μή, τέθνηκεν ἐπισπασθέντος τοῦ βρόχου. [140] Καὶ γάρ τοι καινοὺς μὲν οὐ τολμῶσι τίθεσθαι, τοῖς δὲ πάλαι κειμένοις ἀκριβῶς χρῶνται. Καὶ ἐν πολλοῖς δὲ πάνυ ἔτεσιν, ὦ ἄνδρες δικασταί, εἷς λέγεται παρ' αὐτοῖς νόμος καινὸς τεθῆναι».
Ο Δημοσθένης αναφέρει ως παράδειγμα την ευνομούμενη (όπως η δικιά μας) πολιτεία των Λοκρών. Εκεί λοιπόν οι άνθρωποι για να είναι βέβαιοι ότι η απόφαση που θα παρθεί θα είναι η βέλτιστη, τι σκέφτηκαν; Όρισαν αυτός που θα θελήσει να νομοθετήσει, να προτείνει κάτι καινούργιο (π.χ. η Αθανασίου Αργυρού να γίνει πεζόδρομος!) να το κάνει αυτό αφού πρώτα του περάσουν μια θηλειά στο λαιμό! Και αν φανεί στο λαό καλός και χρήσιμος ο νόμος, να του βγάζουν τη θηλειά και να αποχωρεί. Αν όμως κρίνει ο πολίτης ότι η πρόταση δεν είναι ωφέλιμη, τότε τραβάνε το σκοινί και οι επόμενες προτάσεις του τολμητία θα γίνουν στον άλλο κόσμο!
Ποιος θα αποπειραθεί να κάνει καινούργια πρόταση για πλάκα; Ποιος θα έχει την εντύπωση ότι η διαχείριση του Δήμου είναι παιχνιδάκι χωρίς συνέπειες; Στους Λοκρούς πάντως δεν το επιχείρησαν και πολλοί. Τηρούσαν τους πατροπαράδοτους νόμους και μόνο ένας καινούργιος θεσπίστηκε κατά τη διάρκεια πολλών ετών.
Φυσικά πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι δεν μπορούμε να κρίνουμε το σήμερα με βάση δεδομένα αιώνων πριν. Ούτε είμαι σύμφωνος καν με τη θανατική ποινή. Και η ίδια αυτή η διαδικασία στους Λοκρούς έχει πολλά τρωτά, όπως π.χ. πώς θα αλλάξει μια κατάσταση που έχει παραδοθεί αλλά έχει πλέον καταντήσει προβληματική, αν κανένας δεν έχει τα κότσια να προτείνει λύσεις. Και γενικά, οι οδηγίες αυτές προς ναυτιλλομένους έχουν και μια γερή δόση χιούμορ.
Όμως μπορούμε να αποκομίσουμε από αυτό το παράδειγμα το μήνυμα ότι το να κρατάς στα χέρια σου τις τύχες ενός Δήμου δεν είναι απλό πράγμα και δεν πρέπει να το αντιμετωπίζουμε επιφανειακά. Εφόσον ο λαός σε προτίμησε, οφείλεις να παραδώσεις στον επόμενο μετά από τέσσερα χρόνια τον Δήμο σε καλύτερη κατάσταση. Κι ακόμα, να ξέρουμε ότι δεν πρέπει να υπάρχει ατιμωρησία για τους δημόσιους άρχοντες ή τους υπαλλήλους τους, όταν δεν φέρουν εις πέρας το έργο τους με ακεραιότητα, αλλά καταγραφούν ατασθαλίες οικονομικές ή ηθικές. Και εννοώ ποινική ατιμωρησία, για να έχουν το νου τους.
Αυτά λοιπόν από μένα, αγαπητοί υποψήφιοι. Εύχομαι οι προαιώνιες συμβουλές των μεγάλων δασκάλων να αφήσουν ένα ίχνος στη συνείδησή σας και να πολιτευτείτε ολόκαρδα προς το συμφέρον του τόπου. Να βάλετε όλες σας τις δυνάμεις για να αφήσετε έργο στον τόπο, να δημιουργήσετε, να εξελίξετε, να πρωτοπορείτε, να είστε εμπνευσμένοι. Καλή τύχη…
http://proskynhths.blogspot.com/
tezjorge@yahoo.gr


▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓


 Πεζόδρομος Κρύας, Λιβαδειά. Στη Νιγρίτα, πότε;


 Καλά ρε παιδιά εκεί στη ΔΕΥΑΝ, τι είναι αυτά τα καινούργια κόλπα; Να έρχονται μαζί, στον ίδιο φάκελλο, οι λογαριασμοί νερού β’ και γ’ τριμήνου και σε αυτόν του γ’ τριμήνου να συμπεριλαμβάνεται και το ποσό του β’, ως προηγούμενο υπόλοιπο! Τα παίρνει λοιπόν κάποιος βιαστικός, κάποιος απρόσεκτος, κάποιος ηλικιωμένος και πάει να τα πληρώσει και τα δύο χαρτιά. Επαφίεται λοιπόν στην ακεραιότητα του υπαλλήλου ταμία να ενημερώσει τον πολίτη ότι δε χρειάζεται να πληρώσει το ένα χαρτί, γιατί το ποσό του προστίθεται στο άλλο! Κι αν ο υπάλληλος είναι πονηρός και τσεπώσει τη διαφορά; Τρέχα γύρευε τότε. Ποιος ο λόγος να τυπώνεται ξεχωριστό χαρτί για το β’ τρίμηνο και να αποστέλλεται στον κόσμο μαζί με το γ’. Βάλτε τα και τα δυο τρίμηνα σε ένα χαρτί ή μην συμψηφίζετε τα δυο ποσά στο δεύτερο χαρτί. Απλά είναι τα πράγματα, μην τα μπερδεύετε και μπερδεύετε τον κόσμο…


 Αφόρητη έχει γίνει η κατάσταση στην Ηρώων, μπροστά από το Δημαρχείο, παρά τις νέες ρυθμίσεις κυκλοφορίας. Τα αυτοκίνητα συνεχίζουν να παρκάρουν δεξιά και αριστερά, παρά τις απαγορευτικές πινακίδες, και ο δρόμος καταντάει μονόδρομος, ενώ δεν είναι. Συχνά λοιπόν ανταμώνονται αυτοκίνητα που δεν χωρούν να περάσουν και δημιουργείται κομφούζιο. Και το νιγριτινό παράδοξο είναι ότι λίγα μέτρα πιο πέρα, πίσω από τη Δημαρχία, υπάρχει πάρκινγκ! Προτιμάμε όμως να παρανομήσουμε και να εμποδίζουμε την κυκλοφορία για να παρκάρουμε ακριβώς μπροστά στη δουλειά μας, παρά να πάμε το αμάξι μας λίγα μέτρα πιο κάτω και να περπατήσουμε…

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΝΑΥΤΙΛΛΟΜΕΝΟΥΣ (μέρος β’) (29 10 2010)

Μαθήματα πολιτικής τέχνης από τους μάστορες του είδους: ο Μέγας Αλέξανδρος του Αρριανού.

Θαυμάσαμε την προηγούμενη βδομάδα τα χαρίσματα του σπαρτιάτη ναυάρχου Τελευτία, όπως τα κατέγραψε ο ιστορικός Ξενοφώντας. Μέχρι τις εκλογές θα παρακολουθήσουμε κι άλλα μαθήματα, προϊούσης σκληρότητας για τους υποψήφιους (δημοτικούς) άρχοντες. Το δεύτερο μάθημα προέρχεται από το έργο του Αρριανού «Αλεξάνδρου ανάβασις» (βιβλίο 7, 9). Σε γενικές γραμμές είναι σχετικό με το προηγούμενο, με μία όμως διαφορά: πρωταγωνιστής εδώ δεν είναι ένας απλός αξιωματούχος, όπως ήταν ο Τελευτίας, αλλά ο ίδιος ο βασιλιάς, ο Μέγας Αλέξανδρος.
Γίνεται επομένως αντιληπτό ότι η συμπεριφορά του ανώτατου άρχοντα, του ηγεμόνα που έγραψε ιστορία με την πορεία του προς ανατολάς, βαραίνει ακόμα περισσότερο, αποτελεί πολύ ενδεικτικότερο παράδειγμα των γνωρισμάτων ενός αληθινού ηγέτη.
Ο λόγος του Αλέξανδρου που θα δούμε εκφωνήθηκε το καλοκαίρι του 324 π.Χ. στην πόλη Ώπη στις όχθες του Τίγρη ποταμού. Αφού κατέστειλε μια στάση των Μακεδόνων που ήθελαν να επιστρέψουν στην πατρίδα (εκτελώντας τους πρωταίτιους – κανείς δεν είναι τέλειος!), προσπαθεί να θυμίσει στους στρατιώτες του πόσα έκαναν για αυτούς ο ίδιος και ο πατέρας του Φίλιππος. Ας δούμε το απόσπασμα που αναφέρεται στη δικιά του συμβολή:
« […] ὃς παραλαβὼν παρὰ τοῦ πατρὸς χρυσᾶ μὲν καὶ ἀργυρᾶ ἐκπώματα ὀλίγα͵ τάλαντα δὲ οὐδὲ ἑξήκοντα ἐν τοῖςθησαυροῖς͵ χρεῶν δὲ ὀφειλόμενα ὑπὸ Φιλίππου ἐς πεντακόσια τάλαντα͵ δανεισάμενος ἐπὶ τούτοις αὐτὸς ἄλλα ὀκτακόσια ὁρμηθεὶς ἐκ τῆς χώρας τῆς γε οὐδὲ ὑμᾶς αὐτοὺς βοσκούσης καλῶς εὐθὺς μὲν τοῦ Ἑλλησπόντου ὑμῖν τὸν πόρον θαλασσοκρατούντων ἐν τῷ τότε Περσῶν ἀνεπέτασα• κρατήσας δὲ τῇ ἵππῳ τοὺςσατράπας τοὺς Δαρείου τήν τε Ἰωνίαν πᾶσαν τῇ ὑμετέρᾳ ἀρχῇ προσέθηκα καὶ τὴν Αἰολίδα πᾶσαν καὶ Φρύγας ἀμφοτέρους καὶ Λυδούς͵ καὶ Μίλητον εἷλον πολιορκίᾳ• τὰ δὲ ἄλλα πάντα ἑκόντα προσχωρήσαντα λαβὼν ὑμῖν καρποῦσθαι ἔδωκα• καὶ τὰ ἐξ Αἰγύπτου καὶ Κυρήνης ἀγαθά͵ ὅσα ἀμαχεὶ ἐκτησάμην͵ ὑμῖν ἔρχεται͵ ἥ τε κοίλη Συρία καὶ ἡ Παλαιστίνη καὶ ἡ μέση τῶν ποταμῶν ὑμέτερον κτῆμά εἰσι͵ καὶ Βαβυλὼν καὶ Βάκτρα καὶ Σοῦσα ὑμέτερα͵ καὶ ὁ Λυδῶν πλοῦτος καὶ οἱ Περσῶν θησαυροὶ καὶ τὰ Ἰνδῶν ἀγαθὰ καὶ ἡ ἔξω θάλασσα ὑμέτερα• ὑμεῖς σατράπαι͵ ὑμεῖς στρατηγοί͵ ὑμεῖς ταξιάρχαι. ὡς ἔμοιγε αὐτῷ τί περίεστιν ἀπὸ τούτων τῶν πόνων ὅτι μὴ αὕτη ἡ πορφύρα καὶ τὸ διάδημα τοῦτο; κέκτημαι δὲ ἰδίᾳ οὐδέν͵ οὐδὲ ἔχει τις ἀποδεῖξαι θησαυροὺς ἐμοὺς ὅτι μὴ ταῦτα͵ ὑμέτερα κτήματα ἢ ὅσα ἕνεκα ὑμῶν φυλάττεται. ἐπεὶ οὐδὲ ἔστιν ἰδίᾳ μοι ἐς ὅ τι φυλάξω αὐτούς͵ σιτουμένῳ ταετὰ αὐτὰ ὑμῖν σιτία καὶ ὕπνον τὸν αὐτὸν αἱρουμένῳ• καίτοι οὐδὲ σιτία ἐμοὶ δοκῶ τὰ αὐτὰ τοῖς τρυφῶσιν ὑμῶν σιτεῖσθαι• προαγρυπνῶν δὲ ὑμῶν οἶδα͵ ὡς καθεύδειν ἔχοιτε ὑμεῖς».
Να λοιπόν ο βασιλιάς και αρχιστράτηγος των Μακεδόνων. Μια προσωπικότητα που η Ιστορία μπορεί να του προσάψει πολλά, όμως αναμφισβήτητα έχει αναδειχτεί ηγέτης μοναδικός. Σαν τις μέλισσες λοιπόν κι εμείς, που συλλέγουν επιλεκτικά το καλύτερο από τον ανθό, έτσι θα κρατήσουμε τα θετικά στοιχεία και θα απορρίψουμε τα τρωτά, πλάθοντας το υπόδειγμα ενός ιδανικού άρχοντα.
Πρώτα πρώτα αναφέρεται στην κληρονομιά από τον πατέρα του, της οποίας η αξία ήταν μηδαμινή. Αυτός όμως, με έξτρα δάνειο, κατάφερε να την πολλαπλασιάσει προσαρτώντας στη Μακεδονία πολλές άλλες χώρες. Έτσι και σήμερα, δεν πρέπει να γογγύζουμε για την κληρονομιά των προκατόχων μας. Με συνετή διαχείριση, ανοιχτά μυαλά και σωστές επενδυτικές κινήσεις, οφείλουμε να αυγατίσουμε τη δημόσια περιουσία του τόπου και όχι την προσωπική μας, βουλιάζοντας τον τόπο στα χρέη.
Στη συνέχεια τονίζει ο Αλέξανδρος ότι όλες τις κατακτήσεις τις έδωσε στους πολίτες του να τις εκμεταλλευτούν. Όλα τα πλούτη, τους θησαυρούς, τα αγαθά της ανατολής έγιναν κτήμα όχι δικό του, αλλά των Μακεδόνων. Τα αξιώματα μοιράστηκαν στο λαό του, στους στρατιώτες του. Εμφαντικά μάλιστα λέει ότι στον ίδιο δεν μένει παρά η πορφύρα και το διάδημα, τα σύμβολα δηλαδή της εξουσίας. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι από τα κέρδη του Δήμου, ο άρχοντας δεν καρπώνεται τίποτα, δεν του ανήκει τίποτα το υλικό. Όλα ανήκουν στο κοινό των συμπολιτών ή φυλάσσονται για αυτό.
Και μάλιστα υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει καν λόγος για να έχει περιουσία, αφού τρώει τα ίδια με τους στρατιώτες και κοιμάται όπως κι εκείνοι. Έχουμε κι εδώ – όπως και με τον Τελευτία – έναν ηγέτη που υιοθετεί τον δύσκολο τρόπο διαβίωσης των ανδρών του, ουτωσώστε να κερδίσει την εύνοιά τους και τον σεβασμό. Και αυτό γίνεται ακόμα πιο ενδιαφέρον, όταν μερικοί από τους στρατιώτες ζουν μέσα στη χλιδή, δηλαδή απολαμβάνουν περισσότερα υλικά αγαθά και από τον ίδιο τον ηγεμόνα. Παρουσιάζεται λοιπόν ξανά ως ιδανικό του άρχοντα το χαρακτηριστικό της εγκράτειας, της ολιγάρκειας, της κατανόησης, ακόμα κι όταν είναι παραδεκτό ότι κάποιοι πολίτες (που δεν τα έχουν) διαβιούν καλύτερα από αυτόν.
Και τέλος, σημειώνεται το άκρον άωτον της αίσθησης ευθύνης του ηγέτη. Ο Αλέξανδρος ξενυχτά για τους άνδρες του, για να μπορούν αυτοί να κοιμούνται. Πώς μπορεί ο συνειδητοποιημένος, αγνός και άδολος άρχοντας να καθεύδει, όταν ο λαός, οι συμπολίτες του τον έχουν ανάγκη; Οφείλει πρωτίστως να εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις που είναι αναγκαίες για να μπορούν οι δημότες να έχουν ήσυχο ύπνο και μετά να σκεφτεί για τη δική του ανάπαυση.
Πόσο δύσκολα φαντάζουν όλα αυτά σήμερα; Ποιος από τους πολιτικούς άρχοντες είναι διατεθειμένος να υποστεί τέτοιες στερήσεις, να καταδεχτεί να έχει λιγότερα από τον απλό πολίτη, να θυσιάζει τα πάντα; Ελάχιστοι. Για αυτό και το λειτούργημα του πολιτικού έχει απαξιωθεί τόσο πολύ τα τελευταία χρόνια. Όχι μόνο λόγω του τέλους των ιδεολογιών ή της απολιτίκ στάσης ζωής των Ελλήνων. Κυρίως λόγω των αμέτρητων κακών παραδειγμάτων που έχει να παρουσιάσει ο πολιτικός κόσμος από τη μεταπολίτευση και μετά. Και ξέρω ότι είναι δύσκολο, όταν σου δοθεί η εξουσία, να μπορέσεις να κρατήσεις τον εαυτό σου αμόλευτο, να αποκρούσεις όλους τους πειρασμούς που έχουν γίνει κατεστημένο.
«Αρχή άνδρα δείκνυσι», για να γυρίσουμε στους αρχαίους. Στην εξουσία φανερώνεται ο πραγματικός χαρακτήρας του ανθρώπου. Για αυτό κι εμείς, μέσα από αυτό το φροντιστήριο για ηγέτες προσπαθούμε να αναδείξουμε τα στοιχεία εκείνα που θα πρέπει να χαρακτηρίζουν τον άρχοντα, έτσι ώστε να αφήσει έργο και να μνημονεύεται ες αεί. Και το τελευταίο μάθημα θα είναι ακόμα πιο σκληρό…

http://proskynhths.blogspot.com/
tezjorge@yahoo.gr


▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓


 Πεζόδρομος Καλάρη, Γιάννενα (μεγάλη ομοιότητα με τον δικό μας, αλλά δεν είναι δικός μας). Στη Νιγρίτα, πότε;


 Κυριακή πρωί στις 11 στο Δημαρχείο μια πολύ σημαντική εκδήλωση με σπουδαίους ομιλητές, μεταξύ των οποίων ο Γιάννης Μπάκας, για τη μετανάστευση των Κρανιωτών Ολύμπου στη Νιγρίτα κατά τον 19ο αιώνα.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΝΑΥΤΙΛΛΟΜΕΝΟΥΣ (μέρος α’)(22 10 2010)

Μαθήματα πολιτικής τέχνης από τους μάστορες του είδους: ο Τελευτίας του Ξενοφώντα.

Στον λίγο καιρό που μας απομένει ως την 7η Νοεμβρίου θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε μερικά μαθήματα πολιτικής τέχνης. Πώς δηλαδή θα πρέπει να συμπεριφέρεται ένας ηγέτης, πώς να λειτουργεί εν γένει το πολιτικό σύστημα. Δάσκαλους για αυτά τα μαθήματα θα προσλάβουμε τους καλύτερους. Και οι καλύτεροι μας έρχονται από την αρχαία ελληνική γραμματεία.
Σήμερα, στο πρώτο μάθημα, θα μελετήσουμε τον Ξενοφώντα. Μέσα από το έργο του «Ελληνικά», θα πάρουμε μαθήματα αληθινού ηγέτη από τον σπαρτιάτη ναύαρχο Τελευτία, τον αδερφό του Αγησίλαου. Αυτόν λοιπόν, τον έστειλαν οι Σπαρτιάτες (388 π.Χ.) να αναλάβει την αρχηγία του ναυτικού τους μετά από ήττα και θάνατο του προκατόχου του Γοργώπα στην Αίγινα από τους Αθηναίους του Χαβρία. Ας παρακολουθήσουμε τον πρώτο λόγο που εκφώνησε στους άνδρες του (βιβλίο Ε, Ι, 14-15):
«Ὦ ἄνδρες στρατιῶται, ἐγὼ χρήματα μὲν οὐκ ἔχων ἥκω: ἐὰν μέντοι θεὸς ἐθέλῃ καὶ ὑμεῖς συμπροθυμῆσθε, πειράσομαι τὰ ἐπιτήδεια ὑμῖν ὡς πλεῖστα πορίζειν. εὖ δ' ἴστε, ἐγὼ ὅταν ὑμῶν ἄρχω, εὔχομαί τε οὐδὲν ἧττον ζῆν ὑμᾶς ἢ καὶ ἐμαυτόν, τά τ' ἐπιτήδεια θαυμάσαιτε μὲν ἂν ἴσως, εἰ φαίην βούλεσθαι ὑμᾶς μᾶλλον ἢ ἐμὲ ἔχειν: ἐγὼ δὲ νὴ τοὺς θεοὺς καὶ δεξαίμην ἂν αὐτὸς μᾶλλον δύο ἡμέρας ἄσιτος ἢ ὑμᾶς μίαν γενέσθαι: ἥ γε μὴν θύρα ἡ ἐμὴ ἀνέῳκτο μὲν δήπου καὶ πρόσθεν εἰσιέναι τῷ δεομένῳ τι ἐμοῦ, ἀνεῴξεται δὲ καὶ νῦν. ὥστε ὅταν ὑμεῖς πλήρη ἔχητε τὰ ἐπιτήδεια, τότε καὶ ἐμὲ ὄψεσθε ἀφθονώτερον διαιτώμενον: ἂν δὲ ἀνεχόμενόν με ὁρᾶτε καὶ ψύχη καὶ θάλπη καὶ ἀγρυπνίαν, οἴεσθε καὶ ὑμεῖς ταῦτα πάντα καρτερεῖν».
Ας δούμε τώρα προσεκτικότερα τα συγκεκριμένα γνωρίσματα που θα πρέπει να χαρακτηρίζουν τον πετυχημένο ηγέτη:
 «ἐγὼ χρήματα μὲν οὐκ ἔχων ἥκω»: ο ηγέτης ήρθε χωρίς χρήματα. Εδώ βέβαια εννοεί ότι η πόλη του τον έστειλε χωρίς οικονομική βοήθεια. Σήμερα δε μας νοιάζει αν ο ηγέτης έρχεται με ή χωρίς χρήματα. Μας νοιάζει πώς φεύγει.
 «εὔχομαί τε οὐδὲν ἧττον ζῆν ὑμᾶς ἢ καὶ ἐμαυτόν»: Ο ηγέτης εύχεται να είναι οι οπλίτες/πολίτες καλύτερα από τον ίδιο, να ζουν καλύτερα. Όχι δηλαδή να κοιτάζουμε τον εαυτούλη μας και τον κύκλο μας να τον έχουμε στα πούπουλα και για τους άλλους αδιαφορία. Πιο συγκεκριμένα:
 «τά τ' ἐπιτήδεια θαυμάσαιτε μὲν ἂν ἴσως, εἰ φαίην βούλεσθαι ὑμᾶς μᾶλλον ἢ ἐμὲ ἔχειν»: προτιμά ο άρχοντας να έχει ο λαός περισσότερα αγαθά, παρά ο ίδιος. Σκοπός δηλαδή της εξουσίας του γίνεται η άνοδος του βιοτικού επιπέδου των πολλών σε τέτοιο σημείο, που να ξεπερνά το βιοτικό επίπεδο το δικό του! Πλήρης αντιστροφή της συνηθισμένης σημερινής κατάστασης, όπως συνάγεται από τις φορολογικές δηλώσεις των δικών μας πολιτικών. Εντάξει, στα τοπικά είναι λίγο καλύτερα τα πράγματα.
 «ἐγὼ δὲ νὴ τοὺς θεοὺς καὶ δεξαίμην ἂν αὐτὸς μᾶλλον δύο ἡμέρας ἄσιτος ἢ ὑμᾶς μίαν γενέσθαι»: η έκφραση «έγινε θυσία» βρίσκει εδώ την εφαρμογή της, καθώς ο ηγέτης θα δεχόταν να μείνει νηστικός δυο μέρες, παρά να μείνουν μία μέρα νηστικοί οι οπλίτες/πολίτες του. Εγκράτεια, παράδειγμα προς μίμηση, αλτρουισμός, ταπεινότητα.
 «ἥ γε μὴν θύρα ἡ ἐμὴ ἀνέῳκτο μὲν δήπου καὶ πρόσθεν εἰσιέναι τῷ δεομένῳ τι ἐμοῦ, ἀνεῴξεται δὲ καὶ νῦν.»: για όποιον ήθελε να ζητήσει κάτι, κάποια βοήθεια, από τον υποψήφιο άρχοντα, η πόρτα του ήταν πάντα ανοιχτή, ακόμα και πριν αναλάβει εξουσίες. Το ίδιο ανοιχτή θα παραμείνει και κατά την περίοδο της θητείας του. Εδώ προσοχή. Ο ηγέτης πρέπει να έχει έναν τρόπο ζωής και συμπεριφοράς πριν ακόμα πάρει στα χέρια του τα ηνία της πόλης. Όχι ξαφνικά, μόλις του δοθεί η αρχή, να μεταμορφωθεί σε φιλόξενο, ανοιχτόκαρδο άνθρωπο, γιατί τότε υποκρύπτεται δόλος. Και πριν και μετά. Ξεκάθαρα πράγματα.
 «ὅταν ὑμεῖς πλήρη ἔχητε τὰ ἐπιτήδεια, τότε καὶ ἐμὲ ὄψεσθε ἀφθονώτερον διαιτώμενον»: όταν και οι πολίτες φτάσουν σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο συνθηκών ζωής, τότε και ο ίδιος ο άρχοντας θα ακολουθήσει και θα περνάει κι αυτός πιο ευχάριστα. Μαζί στη φτώχεια, μαζί και στα πλούτη. Παρασάγγας απέχει αυτό από το «μαζί τα φάγαμε», μιας και οι χορτάτοι φαίνονται…
 «ἂν δὲ ἀνεχόμενόν με ὁρᾶτε καὶ ψύχη καὶ θάλπη καὶ ἀγρυπνίαν, οἴεσθε καὶ ὑμεῖς ταῦτα πάντα καρτερεῖν»: επειδή ο ηγέτης αποτελεί και πρότυπο, οφείλει να δίνει το καλό παράδειγμα. Αν δεν μπορεί να υποφέρει το κρύο και βάζει φουλ το καλοριφέρ όταν οι πολίτες δεν έχουν ούτε για μπετονάκι∙ αν δε μπορεί να υπομείνει τον καύσωνα και δουλεύουν στο φουλ τα αιρ κοντίσιον όταν οι πολίτες δεν έχουν ούτε ανεμιστηράκι∙ αν κοιμάται του καλού καιρού όταν οι πολίτες δεν κλείνουν μάτι από αγωνία για το αύριο∙ τότε πώς περιμένει να τον ακολουθήσουν και να τον στηρίξουν; Αν όμως τα υποφέρει όλα αυτά μαζί τους, τότε και ο λαός θα έχει την επιπλέον ψυχική δύναμη να τα αντέξει και να τα ξεπεράσει.
Αυτός ήταν ο σπαρτιάτης Τελευτίας. Κι επειδή όλοι κρίνονται εκ του αποτελέσματος, μόλις τελείωσε τον λόγο του, οι πολίτες/οπλίτες φώναξαν δυνατά να τους διατάξει ό, τι ήθελε. Κι αν αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως συνέπεια της συναισθηματικής φόρτισης που τους προκάλεσε, να πούμε ότι στη συνέχεια του αγώνα σημείωσε πολλές επιτυχίες εναντίον των Αθηναίων, μέχρι που θανατώθηκε από τα γειτονάκια μας, τους Ολύνθιους στη Χαλκιδική (380 π.Χ.). Αυτό που μένει όμως, είναι ότι με το χαρακτήρα του και τη συμπεριφορά του κέρδισε τους συμπολίτες του και τους έκανε να τον υπηρετούν με ευχαρίστηση και γρηγοράδα («καὶ τοὺς στρατιώτας εἶχεν ἡδέως καὶ ταχέως ὑπηρετοῦντας).
Το επόμενο μάθημα θα είναι πιο σκληρό για τους υποψήφιους άρχοντες…



▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓


 Πεζόδρομος παραλίας, Φανάρι Ροδόπης. Στη Νιγρίτα, πότε; (όχι, θάλασσα δεν θέλουμε, μην τρομάζετε! Μόνο πεζόδρομο!)

ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ (15 10 2010)

Τα έργα που έγιναν, τα έργα που πρέπει να γίνουν και προτάσεις αυτοβελτίωσης της εκάστοτε αρχής.

Όπως είπαμε και την προηγούμενη εβδομάδα, η Κυριακή των δημοτικών εκλογών πλησιάζει και μέχρι τότε η στήλη θα αφιερωθεί σε σχετικά θέματα. Με μεγάλο ενδιαφέρον λοιπόν, έπεσε το βλέμμα μου στο – άψογο αισθητικά - φυλλάδιο που κυκλοφόρησε η νυν δημοτική αρχή, ως έκθεση πεπραγμένων. Το ξεφύλλισα λοιπόν και, πέρα απ’ τα συγχαρητήρια (όχι μόνο για το φυλλάδιο αλλά για τα έργα), έχω να παρατηρήσω τα εξής:
α) Για πολλά απ΄ αυτά τα έργα που καταγράφονται ο πολίτης δεν έχει ιδέα ότι υφίστανται. Λόγου χάρη, το δίκτυο διανομής γεωθερμικής ενέργειας. Και είναι λογικό. Ο χρόνος του καθενός είναι πολύτιμος και λίγος. Και τα μέσα για την ενημέρωση του σε τοπικά ζητήματα μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού: οι τοπικές εφημερίδες, οι συζητήσεις στις ομηγύρεις και ο ίδιος ο Δήμος. Έχω την αίσθηση ότι η Δημοτική Αρχή οφείλει να μεριμνήσει, ώστε η δραστηριότητά της να φτάνει στον πολίτη μέσα από περισσότερους διαύλους. Έτσι, και ο πολίτης θα είναι ενημερωμένος για καθετί τρέχον, και η ίδια η δημοτική αρχή θα καρπώνεται την επιβράβευση, όταν το αξίζει.
Δόξα τω Θεώ, η τεχνολογία παρέχει άφθονα μέσα για την ενημέρωση του πολίτη. Πέρα όμως από το διαδίκτυο, στο οποίο δεν έχουν δυνατότητα πρόσβασης οι μεγαλύτερης ηλικίας, δεν θα ήταν οπισθοδρόμηση η τοποθέτηση του παλιού καλού πίνακα ανακοινώσεων σε κεντρικά σημεία της πόλης ώστε να επιτυγχάνεται ο σκοπός. Φυσικά, δεν εννοώ σιδερένια σκιάχτρα αλλά καλαίσθητους πίνακες ή κάποιο νέας μορφής ηλεκτρονικό μηχάνημα που θα ενημερώνεται άμεσα από τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Κι αυτό όλο είναι απαραίτητο και για έναν ακόμη λόγο: τη δυσπιστία, ως ίδιον νιγριτινό χαρακτηριστικό, καθώς και την απροθυμία να δεχτούμε εύκολα και χωρίς φθόνο την οποιαδήποτε επιτυχία του διπλανού μας, ή ακόμα περισσότερο του αντιπάλου μας. Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι μιλάμε για έργα που μπορείς να τα δεις και δε χρειάζεται να στο ανακοινώσουν. Ε, δε θα πάω και στο Γεωργουλά να ελέγξω αν όντως υπάρχει αυτό που μοιάζει με μεγάλο τρίφτη ή θερμοσίφωνα δίπλα σε ασβεστωμένη τουαλέτα και να προσδιορίζω τη χρήση του! Ούτε είναι καλό, τέλος πάντων, να πληροφορούμαστε στο τέλος της τετραετίας ότι κάτι σημαντικό δημιουργήθηκε.
β) Το ότι κάποια έργα έγιναν ή ξεκίνησαν να γίνονται είναι το ένα μέρος. Το άλλο είναι κατά πόσο αυτά τα έργα τυγχάνουν τις αμέριστης φροντίδας της δημοτικής αρχής και των αρμοδίων υπηρεσιών της, συντηρούνται κατά πως πρέπει και υπάρχει συνεχής επικοινωνία με τα άτομα ή τους φορείς που τα χρησιμοποιούν, ώστε οι ανάγκες του πολίτη να φτάνουν άμεσα στα αυτιά – και τον προγραμματισμό – των αρχόντων. Λοιπόν, συμβαίνει αυτό; Παίρνω για παράδειγμα τη σελίδα 12 που αναφέρεται στην περίφραξη του 1ου Νηπιαγωγείου και βλέπω ότι κάτι δεν πάει καλά, εκτός αν ως έργο περίφραξης εννοείται μόνο ό,τι φαίνεται από το δρόμο. Τα παλιοσύρματα που περιφράσσουν το πίσω μέρος της αυλής και η επικινδυνότητα να τραυματιστεί κάποιο παιδί ή να βγει έξω και να το ψάχνουν είναι εξίσου σημαντικό ζήτημα.

Δεν θα ήταν δυνατό χαρτί για την εκάστοτε δημοτική αρχή, αν κάθε μήνα ένας σύμβουλος – και γιατί όχι ο/η Δήμαρχος- να επισκέπτεται τα σχολεία και να ρωτάει για τις ανάγκες τους; Δεν πηγαίνουν τα δικά μας παιδιά σ΄ αυτά τα σχολεία; Πάλι θα προβάλλουμε την οικονομική στενότητα και θα αφήσουμε στην ιδιωτική πρωτοβουλία τα αναγκαία έξοδα για την λειτουργία ενός σχολείου; Δεν υποστηρίζω ότι όλα πρέπει να τα περιμένουμε από τους φορείς εξουσίας, αλλά δεν νοείται, π.χ. να πληρώνει το ίδιο το σχολείο ιδιώτες για το κόψιμο των χόρτων, για συντήρηση του συστήματος θέρμανσης ή για μικρομερεμέτια, όταν υπάρχουν ειδικά καταρτισμένοι υπάλληλοι σε δημοτικές υπηρεσίες.
γ) Είπαμε και στο προηγούμενο φύλλο για το αντίθετο στην παιδαγωγική και τη φύση φαινόμενο της τσιμεντοποίησης των αυλών των σχολείων. Πληροφορούμαι τώρα ότι αυτό βαφτίζεται «αναβάθμιση», και μάλιστα - όσον αφορά στο 1ο Δημοτικό Σχολείο – αναβάθμιση με υλικά «ασφαλείας». Άρα, μας ενδιαφέρει να μην τραυματίζονται τα παιδάκια. Τότε τι πείραζε ο συνδυασμός χώμα - χόρτο; Τρε μπανάλ; Και δεύτερο ερώτημα (πιο σημαντικό;): Ο τάπητας ασφαλείας γιατί μπήκε μόνο στο 1ο Δημοτικό και όχι στα άλλα δύο; Με ποια κριτήρια;
δ) Βαρεθήκαμε να βλέπουμε τις μακέτες για την ανάπλαση του κέντρου της Νιγρίτας. Νισάφι! Αν και, μεταξύ μας, πολύ σε πλατεία Ομονοίας φέρνει το σχέδιο, και με όλο το σεβασμό στους καθηγητές του Δημοκρίτειου: τσιμεντοποίηση, μεταμοντέρνα σκίαστρα, ελάχιστο πράσινο, γενικότερα ένα αστικό περιβάλλον μεγαλούπολης που δεν έχει «ψυχή». Όχι βέβαια ότι είμαστε και κανένας παραδοσιακός οικισμός, αλλά έχω την αίσθηση ότι χρειαζόταν μια προσέγγιση περισσότερο «ανθρώπινη». Ίσως βέβαια οι μελετητές να έλαβαν υπόψη τους τις λάμπες που φωτίζουν την Αθανασίου Αργυρού, που φέρνουν πιο πολύ σε αισθητική Εθνικής Οδού και είπαν να συνταιριάξουν το όλο πράγμα…
ε) Το φυλλάδιο απευθύνεται σε Έλληνες ή τουλάχιστον σε ανθρώπους που μιλούν την ελληνική γλώσσα. Δεν μπορεί ο καθένας να ξέρει εκ των προτέρων τι σημαίνει ΓΓΝΓ, ΑΠΕ, ΚΑΠΕ, ΡΑΕ, ΦΟΠ, ΧΑΔΑ, ΣΑΤΑ, ΣΧΟΠ, και άλλα παρόμοια ορνιθοσκαλίσματα που προκαλούν στραμπούληγμα στη γλώσσα και εμπνεύσεις άφθονου γέλιου. Αν και για τα αρκτικόλεξα σηκώνει ολόκληρη στήλη.
Κλείνοντας λοιπόν με αυτές τις παρατηρήσεις, πρέπει να τονίσω ότι γίνονται πάντα με καλοπροαίρετη διάθεση προς την εκάστοτε δημοτική αρχή. Γιατί λένε, ότι καλός φίλος είναι όχι αυτός που σε κολακεύει, αλλά αυτός που σου δείχνει τις αδυναμίες σου, ώστε να βελτιώνεσαι. Αυτός προφανώς είναι και ο ρόλος μιας εφημερίδας, μιας στήλης: όχι το γλείψιμο, αλλά η καλόπιστη κριτική. Άλλωστε, είναι σίγουρο ότι κάθε συγκροτημένος άνθρωπος – πόσω μάλλον κάποιος που ασκεί εξουσία – επιζητά την κριτική, το φανέρωμα των λαθών του, μιας και η αυτοβελτίωση είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη του απώτερου στόχου, την παραγωγής δηλαδή αληθινού και χρήσιμου έργου.


http://proskynhths.blogspot.com/
tezjorge@yahoo.gr


▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓


 Κεντρικός πεζόδρομος, Κομοτηνή (φωτογραφία Στ. Βογιατζή). Στη Νιγρίτα, πότε;

ΤΑ ΤΡΙΑ ΒΑΡΙΔΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ (08 10 2010)

Οι «γραμμές» της τοπικής εξουσίας
και οι ελπίδα για τον τόπο.

Σε καθαρή προεκλογική περίοδο μπαίνουμε πλέον, καθώς απομένει ένας μήνας για να αναδείξουμε, εμείς, ο «κυρίαρχος» λαός, με τη δύναμη της ψήφου μας, τους τοπικούς και υπερτοπικούς – ελέω Καλλικράτη – άρχοντες. Πάντοτε, όταν βιώνουμε μεταβατικές περιόδους, όπως η τωρινή καλλικρατική, τα δεδομένα αλλάζουν, οι εκτιμήσεις δυσκολεύουν, οι παράγοντες που θα κρίνουν τον νικητή γίνονται πολύπλοκοι. Και ο μπαξές έχει απ’ όλα.
Σε γενικές γραμμές στην Ελλάδα έχουμε συνηθίσει η δημοτική αρχή να λειτουργεί κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση της κρατικής εξουσίας. Ελάχιστες διαφοροποιήσεις επιβεβαιώνουν τον κανόνα και μπορούμε να συμπεράνουμε ότι – μέσες άκρες – τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει η κεντρική εξουσία τα βρίσκουμε σε μικρογραφία στις τοπικές ηγεσίες. Με απλά λόγια, οι δήμαρχοι έρχονται πολλές φορές μπροστά στο δίλημμα λήψης της μιας ή της άλλης απόφασης και υποχρεούνται να συνυπολογίσουν ένα κάρο παράγοντες, ουτωσώστε να μη δυσαρεστήσουν κανέναν: ούτε ψηφοφόρους, ούτε συμβούλους, ούτε τον εαυτό τους – να βγουν δηλαδή αλώβητοι, με το μικρότερο δυνατό πολιτικό κόστος.
Αυτό το ρημάδι, το πολιτικό «κόστος» είναι και το μεγαλύτερο αγκάθι και της τοπικής εξουσίας. Είναι το δυσκολότερο εμπόδιο για να μπορέσουν να λειτουργήσουν με την κοινή λογική και με βάση τις ανάγκες του τόπου, αφού η πρώτη μέριμνά τους είναι να μη θέσουν σε ρίσκο την πιθανότητα επανεκλογής τους. Όπως δηλαδή συμβαίνει και με τους υπουργούς – βουλευτές. Και είναι λογικό να θεωρήσουμε ότι, όποιος πολιτικός βάζει αυτό το κόστος, κρυφά η φανερά, πρώτο σε ιεραρχία, υποβιβάζεται σε πολιτικάντη αριβίστα.
Πέρα όμως απ’ αυτό, έχουμε συχνό και το φαινόμενο να επιθυμεί διακαώς η δημοτική αρχή να αφήσει ανεξίτηλη και αιωνία τη μνήμη της εργαζόμενη άοκνα και παρουσιάζοντας έργα μικρής ή μεγάλης σημασίας. Και η σφραγίδα γίνεται εντονότερη όταν αυτά τα έργα δεν είναι παρά αλλαγές, βελτιώσεις, τροποποιήσεις, επεκτάσεις έργων των προηγούμενων δημάρχων! Σε αυτή την περίπτωση έχουμε την επίταση της αξίας του νυν, εις βάρος της αξίας του πρώην, δηλαδή μ’ ένα σμπάρο δυο τρυγόνια. Σχεδόν πάντα το έργο του προηγούμενου έχει κάποιες παραλείψεις, κάποια κενά, τα οποία σπεύδουμε να τα συμπληρώσουμε, βαφτίζοντας κιόλας αυτά τα μερεμέτια «μεταρρυθμίσεις». Και το βέβαιο είναι ότι η οποιαδήποτε νέα αρχή θα φέρει «μεταρρυθμίσεις» των «μεταρρυθμίσεων», και ο χορός καλά κρατεί.
Το τρίτο χαρακτηριστικό του τρόπου λειτουργίας της εξουσίας (μετά το πολιτικό κόστος και τα έργα επί έργων) είναι ένα περιέργως κοινό στοιχείο όλων των αρχόντων: το χρονικό σημείο κατά το οποίο η ομάδα ανεβάζει την απόδοσή της, βρίσκει τη φόρμα της και φέρνει αποτελέσματα. Κατά διαβολική σύμπτωση, όλες οι εξουσίες σπριντάρουν τους τελευταίους μήνες πριν από τις εκλογές! Εντάσσεται προφανώς κι αυτό στην κοντή μνήμη των ψηφοφόρων, που ξεχνούν εύκολα τις προεκλογικές υποσχέσεις και την πιθανή τετραετή ραστώνη της αρχής και γοητεύονται, σαν τους ιθαγενείς με τα καθρεφτάκια και τα μπιχλιμπίδια, με τα δώρα της τελευταίας στιγμής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα εφαρμογής όλων αυτών των στοιχείων από την κρατική εξουσία είναι ο τομέας της Παιδείας. Από το ’60 και δώθε έχουν θεσπιστεί πάνω από δέκα «μεταρρυθμίσεις» στο σύστημα πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και όμως όλοι γκρινιάζουμε για την κατάντια της Παιδείας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όσον αφορά στην τοπική εξουσία, και μάλιστα στη Νιγρίτα, είναι ο πεζόδρομος. Ο ένας τον έφτιαξε, ο άλλος τον βελτίωσε, έβαλε και κολωνάκια, αλλά ακόμα είναι παραδομένος εξολοκλήρου στα αυτοκίνητα. Και εξίσου γκρινιάζουμε όλοι για την κατάντια μας.
Όμως αυτός ο κύκλος των «μεταρρυθμίσεων», όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, με κάνει και ευελπιστώ. Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι η επόμενη δημοτική αρχή δε θα μπορεί να ξεφύγει από το μονοπάτι της ανάγκης να θαμπώσει με δικά της καλύτερα έργα και να υπερκαλύψει τα έργα των προηγούμενων. Μόνο που νομοτελειακά, το επόμενο βήμα που μένει να γίνει σ’ αυτό το μονοπάτι είναι να δοθεί ο πεζόδρομος και το κέντρο της πόλης στους πεζούς, έστω για λίγες ώρες, έστω για Σαββατοκύριακα και αργίες. Κι έτσι, θα μπορούμε να βγάλουμε τα εισαγωγικά από τις «μεταρρυθμίσεις»



http://proskynhths.blogspot.com/
tezjorge@yahoo.gr


▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓

 Πεζόδρομος Επισκόπου Δωροθέου, Χανιά. Στη Νιγρίτα, πότε;



 Παπαδιαμάντης στο Ιωάννειο. Σπεύσατε.

ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΓΑΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ (01 10 2010)

Μια συνέντευξη του Σαράντου Καργάκου για την ελληνική γλώσσα στην εφημερίδα «Καθημερινή» (μέρος β’).

Τι χρειάζεται η ελληνική γλώσσα για να πορευτεί προς την αιωνιότητα;
Εκείνο που θα σας πω με μία λέξη, είναι η λέξη: αγάπη. Όταν λες «αγαπώ τη γλώσσα μου», σημαίνει ότι την αγαπάς τη γλώσσα σε όλη την έκτασή της και συνεπώς, δεν χρησιμοποιείς μόνο ένα μέρος της που μπορεί να σε εξυπηρετήσει. Φτάνουμε λοιπόν στο σημείο να μαθαίνουμε την ελληνική ως γλώσσα χρήσης. Και αυτό επεκτείνεται και στην εκμάθηση των ξένων γλωσσών. Διαπιστώνω ότι παιδιά που έχουν τίτλους στα γαλλικά και στα αγγλικά, όταν ζητώ εγώ τη συνδρομή τους για να μου ερμηνεύσουν ορισμένα πράγματα, σηκώνουν τα χέρια και μου λένε ότι «αυτά είναι εκτός της διδακτέας ύλης». Μπορεί να είναι εκτός διδακτέας ύλης ο Προυστ και ο Ουγκό;

Με άλλα λόγια, βάζουνε όρια στη γλώσσα και αυτά τα όρια καθορίζουν και τα όρια του κόσμου. Γιατί, όπως έχει πει και ο μεγάλος φιλόσοφος Βιντγκεστάιν (Wittgenstein) «τα όρια του κόσμου, είναι τα όρια της γλώσσας σου». Εγώ πιστεύω ότι η ελληνική είναι μία παγκόσμια γλώσσα και όταν τη σπουδάζουμε στην παγκοσμιότητά της, τότε μπορούμε να είμαστε ένας παγκόσμιος λαός. Όσο και να αναφερόμαστε στην παγκοσμιοποίηση, εφόσον δεν γνωρίζουμε τους γλωσσικούς μας θησαυρούς, δεν θα είμαστε παρά μία μικρή επαρχία του κόσμου.
Ποιες συγκεκριμένες απειλές δέχεται σήμερα η ελληνική γλώσσα;
Πρώτα - πρώτα, είναι ο αγγλικός γλωσσικός ιμπεριαλισμός. Δεύτερη μεγάλη απειλή είναι η ευτέλεια της τηλοψίας (όπως είναι το σωστό να λέμε και όχι τηλεόραση). Τρίτον είναι το χαμηλό επίπεδο των εντύπων που περνάνε στα χέρια της νεολαίας. Τέταρτον, η γλωσσική κάθοδος των εφημερίδων. Πέμπτον, η πτώση του γλωσσικού «αιματοκρίτη» της σύγχρονης λογοτεχνίας, όπου και αυτή είναι περιορισμένη γλωσσικά. Και κάτι άλλο: είναι η έλλειψη αγάπης προς τη γλώσσα γενικότερα.
Τα πράγματα δείχνουν ότι δεν έχουμε μία ευαισθησία, ώστε να αποκτήσουμε και μία ακουστική ευγένεια. Σήμερα δεν είναι ότι φτωχαίνει μόνο το λεξιλόγιό μας. Φτωχαίνει και η προφορά μας. Η προφορά σήμερα είναι ένας βρυχηθμός. Και σε αυτό φταίει και η κατάργηση του πολυτονικού συστήματος. Σήμερα, το παιδί που μαθαίνει το μονοτονικό, που έχει γίνει ατονικό, στην πραγματικότητα δεν μπορεί να παρακολουθήσει τη μουσικότητα των λέξεων. Γιατί οι τόνοι και τα πνεύματα ήταν ότι είναι και οι νότες σε μία παρτιτούρα. Αυτά τα πράγματα δεν τα είχαν καταλάβει αυτοί που αποπειράθηκαν να κάνουν μεταρρυθμίσεις.


Δεν έχει γίνει κατανοητό ότι η υπεροχή της ελληνικής έναντι άλλων ευρωπαϊκών γλωσσών βρίσκεται στην παλμικότητά της. Όπως στην κλίση: «ο άνθρωπος του ανθρώπου, τον άνθρωπο, οι άνθρωποι, των ανθρώπων, τους ανθρώπους». Κατεβαίνει ο τόνος. Είναι σαν το μπαλάκι του πινγκ-πονγκ που δίνει μία ζωντάνια στη λέξη. Αυτή η «ακινητοποίηση» του τόνου φέρνει το νέκρωμα της λέξης.
Αυτά τα πράγματα δείχνουν πως έχουμε ήδη υψώσει ένα Σινικό Τείχος στο προ του 1976 παρελθόν και στο μετά το 1976. Διερωτώμαι: ο Κωνσταντίνος Καραμανλής που έκανε αυτή τη μεταρρύθμιση, θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί ότι ένα παιδί σήμερα δεν θα μπορούσε να καταλάβει τις ομιλίες του;
Σύμφωνα με τους επιστήμονες πληροφορικής, οι Η/Υ προχωρημένης τεχνολογίας δέχονται ως νοηματική γλώσσα μόνο την ελληνική, λόγω της πρωτογένειας των λέξεών της, την αιτιώδη δηλαδή σχέση που υπάρχει μεταξύ τους. Επίσης, τη θεωρούν ως μη οριακή. Ποια είναι η δική σας άποψη;
Παρότι είμαι ο πρώτος που το έχει πει αυτό στην Ελλάδα, έρχομαι να σας πω ότι η ελληνική γλώσσα δεν είναι η μόνη. Υπάρχουν και άλλες. Αλλά το γεγονός ότι η αρχαία ελληνική έχει τις περισσότερες συντακτικές δομές από ότι οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αυτό της δίνει μία προτεραιότητα.
Το Internet αποτελεί κίνδυνο για την ελληνική γλώσσα;
Η σημερινή χρήση του Internet αποτελεί όντως κίνδυνο για την ελληνική γλώσσα. Ωστόσο, μπορεί μελλοντικά να τη βοηθήσει σημαντικά. Αυτό κάνουν όλοι οι λαοί που έχουν πολύπλοκη γλώσσα, όπως οι Άραβες και οι Κινέζοι. Μην εκπλαγείτε εάν δείτε να το κάνουν οι Γεωργιανοί. Το κάνουν ήδη οι Εβραίοι - και μπράβο τους. Καιρός να το κάνουμε και εμείς.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το υπερκείμενο (link) μέσα σε μία ιστοσελίδα αποτελεί επανάσταση, ανάλογη με αυτή του Γουτεμβέργιου. Συμμερίζεστε την άποψη;
Ήδη είναι η επανάσταση αυτή πράξη. Με μία διαφορά: εάν εμείς δεν πατάμε γερά στα πόδια μας, θα πετάμε σαν το χαρταετό που του έχουν κόψει τα σχοινιά.
Υπάρχουν άλλες γλώσσες, εκτός της ελληνικής που αντιμετωπίζουν κίνδυνο από τον αγγλικό γλωσσικό ιμπεριαλισμό;
Πρώτα - πρώτα κινδυνεύει η γαλλική γλώσσα. Κίνδυνο αντιμετωπίζει και η γερμανική γλώσσα, γιατί βλέπω μία συρρίκνωση τα τελευταία χρόνια και μέσα στη Γερμανία, αλλά και εκτός της χώρας. Έχει περιοριστεί η γερμανομάθεια. Αντίθετα, διαπίστωσα μία αύξηση των ανθρώπων που ομιλούν την παλαιά σκοτσέζικη.
Τελικά, τι ακριβώς είναι η ελληνική γλώσσα; Η γλώσσα των θεών, η μητέρα των γλωσσών ή η γλώσσα του μέλλοντος;
Στην ερώτηση αυτή, ο κ. Καργάκος μάς παρέπεμψε στο βίβλο του «Μικρά Γλωσσικά» όπου υπάρχει η ομιλία του «Η γλώσσα του μέλλοντος και το μέλλον της γλώσσας». Από τον επίλογο του βιβλίου είναι το παρακάτω απόσπασμα:
«…αν σταματήσουμε να μισούμε ή να περιφρονούμε τη γλώσσα μας, αν συμφιλιωθούμε μαζί της, θα ζήσουμε αύριο σ' ένα πνευματικό και επιστημονικό περιβάλλον πιο φιλικό προς εμάς. Το μέλλον χρειάζεται την ελληνική για να υδροδοτείται από αυτή γλωσσικά. Όποια ευρωπαϊκή γλώσσα κι αν εξελιχθεί σε παγκόσμια γλώσσα, σε μία οικονομική lingua franca, θα έχει την ανάγκη της ελληνικής η οποία και γι' αυτό πρέπει να διατηρηθεί ζώσα, σφριγώσα και ακμαία. Οι καρποί της πάντα θα είναι καρποί και για το παγκόσμιο λεξιλόγιο της επιστήμης και του πολιτισμού. Γι' αυτό το να υπηρετούμε με σεβασμό τη γλώσσα μας είναι η μεγαλύτερη προσφορά στον παγκόσμιο γλωσσικό πολιτισμό».


Εφημερίδα Καθημερινή, 25/9/2006
Συνέντευξη στους
Δ. Πολυχρονόπουλο, Α. Αποστόλου.
Δια την αντιγραφήν:
http://proskynhths.blogspot.com/
tezjorge@yahoo.gr


▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓

 Κεντρικός πεζόδρομος Νυμφαίου. Στη Νιγρίτα, πότε;

 Ούτε με τα κολωνάκια καταλαβαίνει ο Νιγριτινός! Ακόμα δεν μπήκαν και αρχίσαμε να μετράμε τα σπασμένα. Στους μονοδρόμους, οφείλω όμως να παραδεχτώ, προσαρμοστήκαμε σχετικά γρήγορα.

 Αυτό το χάλι με την έλλειψη γιατρών του ΙΚΑ στο Κέντρο Υγείας και την ταλαιπωρία του κοσμάκη, μέχρι πότε θα πάει; Οι υπεύθυνοι φορείς έχουν κινήσει τις διαδικασίες, έχουν πιέσει εκεί που πρέπει για να βρεθεί ικανοποιητική λύση; ΔΕΗ και ΟΤΕ έφυγαν, μήπως να τρέχουμε στα Σέρρας και για να γράψουμε φάρμακα; Σαν πολύ δεν υποτιμάτε την Επαρχία, καρεκλοκένταυροι των υψηλών θέσεων και μισθών;

ΕΛΛΕΙΨΗ ΑΓΑΠΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ (24 09 2010)

Μια συνέντευξη του Σαράντου Καργάκου για την ελληνική γλώσσα στην εφημερίδα «Καθημερινή» (μέρος α’).

« Η ελληνική γλώσσα κατέχει μια σημαντική θέση στον παγκόσμιο γλωσσικό χάρτη. Η ελληνική γλώσσα μαζί με την κινεζική είναι η μακρότερη σε ιστορία γλώσσα στον κόσμο. Επιπλέον, η ελληνική γλώσσα διαθέτει ένα τεράστιο γλωσσικό κοίτασμα που έχει τροφοδοτήσει όλες τις ευρωπαϊκές γλώσσες. Αρκεί να τονιστεί ότι όλες οι λέξεις στις ευρωπαϊκές γλώσσες που αναφέρονται σε έννοιες πολιτισμού, πολιτικής, δικαίου και επιστήμης έχουν ελληνική καταγωγή. Η παγκόσμια γλώσσα του πολιτισμού δεν θα επιτρέψει ποτέ το σβήσιμο της ελληνικής γλώσσας.


Δεν έχουμε καταλάβει το θησαυρό που κρύβει η γλώσσα μας. Έγιναν αλλεπάλληλες μεταρρυθμίσεις που κατέληξαν απορρυθμίσεις. Η κατάσταση είναι πολύ άσχημη όπως την έχω περιγράψει στα βιβλία μου «Αλαλία» και «Αλεξία». Η γλωσσική κατάπτωση του λαού μας και ιδιαίτερα των νέων γενεών είναι πολύ εμφανής. Σήμερα το ελληνόπουλο δεν μπορεί να εκφραστεί σε έναν λόγο διαρκείας τριών λεπτών σε άψογα ελληνικά.
Είναι απαραίτητο το ελληνικό σχολείο να ρίξει το βάρος του στη σωστή διδασκαλεία της ελληνικής γλώσσας. Σε μια παλαιότερη εποχή που τα σχολεία υπολειτουργούσαν λόγω συνθηκών κατοχής και εμφυλίου πολέμου μπορούσαμε να μαθαίνουμε σωστότερα ελληνικά στην αρχαία, καθαρεύουσα και πρέπουσα τους έκδοση.
Σήμερα η πρέπουσα ελληνική γλώσσα υποτονεί. Τα παιδιά χρησιμοποιούν μια σπαστή αργκό που ουσιαστικά δεν είναι καν αργκό. Ένας άνθρωπος που ξέρει την παλιά αργκό των Τσιφόρου, Πικρού και Βάρναλη απεχθάνεται τη σημερινή αργκό που προσφέρεται μόνο για ρυπαρογραφήματα. Μέσα στον ηλεκτρικό και στα λεωφορεία παρατηρώ ότι τα παιδιά αδυνατούν να εκφράσουν μια ολοκληρωμένη σκέψη σε μια σωστά συγκροτημένη πρόταση. Αν έλλειπε η λέξη με τα τρία άλφα τα παιδιά δεν θα μπορούσαν να συνεννοηθούν μεταξύ τους.
Σήμερα οι εφημερίδες κατεβάζουν το γλωσσικό τους επίπεδο ώστε να γίνονται κατανοητές από τους νέους αναγνώστες. Η εφημερίδα είναι ο πιο σημαντικός γλωσσικός δάσκαλος στην οικογένεια. Τα παλιά χρόνια την καλή γλώσσα την δίδασκαν το σχολείο και η εφημερίδα. Από τα κύρια άρθρα του Γεωργίου Βλάχου του ιδρυτή της Καθημερινής και του Αιμίλιου Χουρμούζη του διευθυντή της Καθημερινής στην εποχή της δικής μου γενιάς μαθαίναμε ελληνικά και σωστό τρόπο στοχασμού στα ελληνικά. Από τα έντυπα «light» διαμορφώνεται μια γλώσσα «light» επιπέδου επικοινωνίας μεταξύ τσοπάνη και προβάτων. Σήμερα η εφημερίδα απευθύνεται στον αναγνώστη προσφέροντας περιοδικά, πετσέτες και DVDs ώστε να αυξήσει την κυκλοφορία της. Τα ελληνικά της τηλεόρασης αρμόζουν σε γηπεδική συγκέντρωση αλαλαζόντων φιλάθλων. Ο τύπος βρίσκεται σε γλωσσικό κατάντημα.


Πρέπει όλοι οι υπεύθυνοι στην Ελλάδα, πολιτικοί, πανεπιστήμια, ακαδημία, και λογοτεχνικά σωματεία να καταλάβουν ότι τα ελληνικά έχουν μέλλον και όχι μόνον παρελθόν. Εγώ έλεγα ότι τα ελληνικά θα εισέλθουν από μια ηλεκτρονική πύλη. Ο δημιουργός της Microsoft έχει εκφράσει την ίδια άποψη.
Σήμερα τα αρχαία και μεσαιωνικά ελληνικά δεν τα ζητούν μόνον η Ευρώπη αλλά τα ζητούν η Κίνα και η Ιαπωνία και ενδεχομένως στο μέλλον και η Ινδία. Πρέπει να δημιουργήσουμε πνευματικούς διαύλους για να διαδώσουμε τη γλώσσα μας στις χώρες αυτές ώστε να αποκτήσει λάμψη. Οι Κινέζοι πηγαίνουν να μάθουν ελληνικά στο Λονδίνο και όχι στην Ελλάδα. Τα προβλήματα αυτά πρέπει να μας απασχολήσουν πολύ.
Στη σημερινή Ελλάδα κινδυνεύεις να θεωρηθείς αμαθής όταν χρησιμοποιείς σωστά τα ελληνικά. Δίχως τη γνώση της αρχαίας, μεσαιωνικής και καθαρεύουσας ελληνικής γλώσσας δεν μπορεί να προχωρήσει η νεοελληνική δημοτική γλώσσα. Η αρχαία, μεσαιωνική και καθαρεύουσα γλώσσα αποτελούν τις ρίζες, τον κορμό και τα κλαδιά του δέντρου, ενώ η νεοελληνική δημοτική τα φύλλα του. Όλοι στην Ελλάδα πρέπει να προβληματιστούμε και να δράσουμε άμεσα σχετικά με τα προβλήματα του τεραστίου κεφαλαίου που λέγεται ελληνική γλώσσα. Δεν πρέπει να φτωχαίνουμε τα ελληνικά μέσα στη χώρα μας.»

Εφημερίδα Καθημερινή, 25/9/2006
Δια την αντιγραφήν:
http://proskynhths.blogspot.com/
tezjorge@yahoo.gr


▓▓ μικρα ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΑ ▓▓

 Πεζόδρομος Ελάτειας, Φθιώτιδα. Στη Νιγρίτα, πότε;

 Αυτή η συνήθεια των τελευταίων χρόνων να τσιμεντάρουν τις αυλές των σχολείων, πόσο λογική είναι; Δεν θέλουμε τα μικρά να κυλιούνται στο χώμα ή στο γρασίδι, μην αποκτήσουν κακές συνήθειες; Μη λερωθούν τα φιρμάτα μικρομεγαλίστικα ρούχα τους; Δηλαδή στο τσιμέντο είναι καλύτερα ή πιο «πολιτισμένα», λες και είμαστε σε καμιά μεγαλούπολη; Και γιατί εξαφανίστηκαν τραμπάλες, κούνιες και τσουλήθρες; Παράξενα πράγματα, παράξενος «πολιτισμός», άνοστος και ύποπτος…

 Περιμένω αγωνιωδώς τις εξαγγελίες των υποψηφίων δημάρχων για το κέντρο της Νιγρίτας. Και παρεμπιπτόντως, ωραίο θέαμα οι παρκαρισμένες μηχανές στο λίγο χώρο που έμεινε για πεζούς. Πρέπει να είναι πολύ πιο ωραίο από τραπεζοκαθίσματα με κόσμο, για αυτό και κάναμε αυτή την αλλαγή…